Roma İmparatoru Diocletius(284-305) Tetrarşi sistemi ile devletin yönetimini kolaylaştırmayı amaçladı. Bu sistemde 2 Augustus ve 2 Caesar olacaktır. Augustusların görev süresi dolunca Caesarlar, Augustus olacaklardı. En yetkili olarak Doğu bölgesini Diocletius aldı. Merkezini Nicomedia olarak belirledi. Batı’yı ise Maxmian’a verdi. Onun merkezi Milano idi. Caesarlıkları ise Constantinus Chlorus(Batı) ve Galerius(Doğu) aldı. Chlorus, Konstantin’in babasıdır. Annesi ise meyhaneci kızı olan Helena’dır. Chlorus, 306 yılında hastalıkla beraber hayatının sonuna gelir.
Konstantin için sıkıntılı yıllar başlar. Matentius ile Konstantin arasında savaş çıkar. 312 yılında Milvian Köprüsü savaşı olur. 313 yılında ise Licinius(Doğu) ile mücadele sonucunda Milano Fermanı imzalanır. Anlaşma inançlara özgürlük tanımaktadır. 323 yılında çıkan iç savaş sonunda Licinius sürgüne gönderilir.
Arius(Aryanizm Mezhebi), İskenderiye Kilisesinin başındadır. 320 yılında İsa’nın insan olduğunu iddia ettiği için aforoz edilecektir. 325 İznik Konsili ile İsa’nın öz itibariyle Tanrı ile eş olduğuna karar verilmiş ve Aryanist düşünce mahkûm edilmiştir.
Byzantium, 324 yılında imparatorluğun yeni başkenti yapıldı. Milion Dikilitaşı bu dönemde yapılmıştır. 337 yılında hayatının sonuna gelen Konstantin, Kutsal Havariler Kilisesine defin edilir. II. Konstantin, II. Konstantius ve Konstans varis olarak kalmıştır. II. Konstantius, İmparatorluğun tek hakimi haline gelecek ve Jülyen’i eş imparator ilan edecektir. Pers Kralı Shapur ile bu dönemde savaş var. Jülyen, Doğu’ya gelir. Konstantius bu sırada hayatını kaybeder ve Jülyen İmparator ilan edilir. Bu dönemde Paganlığa geri döner. Onun için Dönek Jülyen olarak adlandırılmıştır. 363 yılında Pers seferine çıkar. Bu seferde hayatını kaybeder. İmparator ilan edilen Jovian, orduyu başarılı şekilde geri çekmeyi başarır. Dindar Jovian olarak adlandırılmıştır. 364 yılında hayatını kaybeder. 364 yılında Batı’da Valentian, Doğu’da ise Valens vardır. 375 yılında Valentian’ın hayatını kaybetmesi ile Batı’ya Gration geçecektir. 378 yılında Valens, Hadrianus Savaşında Gotlara karşı savaşır ve hayatını kaybeder. Theodosius, Gotlar ile anlaşma yaparak kendini ispat eder. Anlaşmaya göre Gotlar, vergiden muaf olacak ve savaşlara Roma ordusu yanında katılacaktır. Britanya Kralı Maximus, Gration’u öldürür. II Valention intikam alması için gönderilir. 387’de Antioch(Antakya) direnişi olur. Selanik’te isyan olur ve bastırılır…
Theodoius hayatını kaybetmeden önce ülke yönetimini Honorius(Batı) ve Arcadius(Doğu) olmak üzere ayırır. 395 yılında da hayatı sona erer. Alaric(Cermen kavimlerinden) Trakya ve Makedonya’yı yağmalar. Arcaidius’un ölümü sonrası yerine II. Theodoius geçer. Alaric, 410 yılında Roma’yı(şehir) ele geçirir. Thedosius Surları İstanbul mimari ve savunması açısından önemli bir yapıdır. Son Batı Roma İmparatoru olan Romulus Augustus iktidarını Cermen lideri Odoacer’e teslim etmiştir.
518 yılında, Justin imparator olur. 527 yılında ise yeğeni Justinyen imparator olur. 525 yılında evlendiği Theodora (Tanrının hediyesi) döneme damgasını vurmuş bir kişidir. 529 yılında hukuk reformasyonu yapılır. 532 yılında çıkan Nika isyanına Theodora, “Saltanat en şık, en güzel kefendir” sözleriyle ve Justinyen’i kaçmaktan vazgeçirmesi ile tarihe damgasını vurmuştur. Balerius ve Mundus isyanı bastırır. İsyanda harap olan Ayasofya, mimar İsidore Miletus ve mimar Anthemius Tralles tarafından yeniden inşa ederler. [Son halini ise Mimar Sinan verecektir] Bunun üzerine Justinyen 537 yılında “Solomon seni aştığıma inanıyorum” dediği rivayet edilir. 532 yılında Perslerle anlaşma yaparak Batı’ya yönelmiştir. 533 yılında Balerius, Kuzey Afrika’yı Vandallardan geri aldı. 536’da Roma alınır. İtalya ve Sicilya’da kontrol sağlanır. 541 yılında Hıyarcık Vebası yayılır. 548 yılında Theodora ve 565 yılında Justinyen hayata veda eder. Yeğeni Justin tahta çıkar.
578 yılında Avarlara karşı savaşta ün kazanmış General Tiberius İmparator olur. 582 yılında General Mourice tahta geçer. 602 yılında Phokas, Maurice infaz ederek imparator olur. 610 yılında ise Heraclius imparatorluğu elde eder. İmparatorluk içinde isyanlar var. Avarlar, Balkanlar ve Trakya’yı işgal etmiştir. Persler 613 yılında Şam’a, 614 yılında Kudüs’e ve 616 yılında Mısır’ı ele geçirmiştir. Tema sistemi ile ekonomik ve askeri anlamda Bizans toparlanır. Temaların başında Strategos makamı oluşturulur. 621 yılında Persler seferi düzenler. Bu arada Avarlar İstanbul’u kuşatır. Persler, boğaza filo getirmişlerdir. 627 yılında Perslere karşı kesin zafer alır ve Avarlarda başarı sağlayamamıştır. Persler işgal ettikleri yerlerde çekilmiştir. Daha sonra Araplar gelecektir.
Heraclius, imparatorluğun resmi dilini Greekçe haline getirir. Araplar, Suriye ve Şam’ı ele geçirir. 637 yılında ise Kudüs’ü ele geçirirler. 641 yılında Heraclius hayatını kaybeder. Bizansların elinde Grekova(Greek ateşi) var. Bu silahı kullanması için Süfonyalar adında özel bir birlik kurulur. 670 yılında Araplar, İstanbul kapısına dayanır. 7 yıl boyunca kuşatırlar. II. Constans döneminde İslam ordular Kuzey Afrika’dalar. Osman döneminde Arap donanması kuruluyor 649’da Kıbrıs kuşatması var ama ele geçiremiyorlar. 654 yılında Rodos’a var. 661’de iktidar olan Muaviye 670 yılında İstanbul’u kuşatır. 678’de kuşatmayı kaldırır ve bölgeyi terk eder.
Monofizitler, İsa’nın Tanrısal doğaya sahip olduğunu savunur ve 451 Khalkedon Konseyine Muhaliftir. İsa’nın iki özü, iki doğası var. O mükemmel bir insan ve mükemmel bir tanrıdır. Ancak tek bir iradeye sahiptir görüşü vardır. 680 yılında genel kilise konseyi organize edilir. Monofizit çizgi tüm yönleriyle mahkum edilecektir. Doğu(İstanbul) ve Batı(Roma) Kiliselerinin uzlaşması sağlanmıştır.
685 yılında IV. Konstantin hayatını kaybeder ve II. Justinyen tahta çıkar. 695 isyanı ile Leonitus tahta çıkar. II. Justinyen’i sürgüne gönderir ve burnu kesilir. Yeşillerin desteklediği isyanla Tiberrius tahta çıkar. Leontius sürgüne gönderilir ve burnu kesilir. Tervel’in desteğiyle Taberius yakalanır ve öldürülür. Leontius tahta tekrar çıkar ve kendine altın burun yaptırır. 711 yılında Ermeni general tarafından tahttan indirilir ve öldürülür. 711-717 yılları arasında karışık bir dönem yaşanır. III. Leo ile karışıklıklar son bulur. İkonaklizm Politikası bu dönemde uygulanır. 726 yılında politika Batı ve Doğu kilisesi arasında gerginlik yaratır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder