HELLENİSTİK DÜNYADAN BAZI TARİHLER VE OLAYLAR

HELLENİSTİK DÜNYA TARİHİ KRONOLOJİSİ
M.Ö. 360	Atinalılar, Samos’u ele geçirdi.	Samos adası, o zamana kadar Pers Satrabı Mausolos’un kontrolündeydi.
M.Ö. 338	Khaironeia Savaşı	-Savaşın ardından “Korinthos Birliği” kuruldu.
M.Ö. 331	Gaumela Savaşı	İskender, Pers Kralı Dareios’u yenmesi.
M.Ö. 331	İskender’in Mısır’a varması	Mısır’da firavun olarak kabul edildi; Ptah Tapınağında Apis’e sunular sunuldu; Siva vahasında Amon tapınağını ziyaret etti.
M.Ö. 324	İskender’in elçisi Olimpiyat Oyunlarında…	“Sürgün edilmenizden biz sorumlu değilsek de, lanetlenmiş olanlarınız dışında kendi ana şehirlerine geri dönüşünü sağlayacağız…” s. 20
10 Haziran 323	İskender’in ölümü
323	Lamia Savaşı	Atina ve Aitolia Birliği’nin öncülük ettiği ittifak Antipatros’u Lamia’a da kıstırmış ve kuşatma altında tutmuştu.
323	I Ptolemaios’un Kyrene’yi ele geçirmesi	Kyrene, Magas’a emenaet edilmişti; Ptolemaios’un ölümüyle, Ptolemaios Philadelphos’a meydan okuyarak kendini kral ilan etti. Ölümüne kadar Kyrene’yi yönetmiştir.
Eylül 322	Kranon Savaşı	Lamia Savaşı’nın sonu: Makedonlar, Yunanlılar karşı zafer kazandı.
321	Ptolemaios, İskender’in mumyalanmış cesedini Damaskos’a kaçırdı.	İleri bir tarihte Memphis’e gömüldü. Daha ileri bir tarihte ise ceset İskenderiye’de bir binaya nakledildi.
321	I Ptolemaios tarafından Kyrene’nin fethi
321	Perdikkas’ın Mısır’a saldırısı; Demetrios’un Mısır’a saldırısı	Ptolemaios’un oluşturduğu birlikler başarılı savunma gerçekleştirdi.
314	Antigonos’un Kassandros’u mağlup etmesi	Antipatros, veliaht olarak Polyperkhon’u atamıştı. Antipatros oğlu Kassandros ise mücadele ile Makedonya’nın bir kısmının yönetimini ele geçirmişti(318-314).
314	Antigonos’un Delos’u Atina egemenliğinden kurtarması.
313/12	Miletos’un Antigonos sayesinde özgür ve özerk kılınması.
313	Kassandros’un Aleksandros(Polyperkhon’un oğlu) yenmesi.	Polyperkhon ve Aleksandros ikilisinin ayrılması.
312	Ptolemaios Demetrios(Antigonos’un oğlu) Syria’da saldırdı.	Demetrios, yenilgiye uğradı; Antigonos, Kassandros ile uğraşıyordu.
312	Seleukos’un Babil’e ilerlemesi(Antigonos’un Babil’e ilerlediği zaman ayrılmak zorunda kalmıştı ve Ptolemaios ile hareket etti. Syria ilerlemesinden sonra, Babil’e ilerledi)	Antigonos’un Media satrabı Nikanor’u yendi; Media ve Susiana Satraplıkları, Seleukos’a katıldı.
311	Barış Antlaşması	Seleukos’un Babil ve Doğu topraklarını alması, denklemi değiştirdi ve herkesi barış koşuluna getirdi.
311	Mısır’da Satrap Steli	“Ben satrap Ptolemiaos, babsının imtikamcısı ve Pe’nin efendisi Horus’a ve Pe ile Teb’in hanımı Buto’ya Patanut bölgesini bugünden itibaren ve sonsuza kadar… s. 153
310	IV. Aleksandros ve annesinin ölümü
310-9	Babil’de çatışmalar	Antigonos ve Seleukos arasında çatışma; Antigonos yenildi.
308	I Ptolemaios’un Komutanı Ophellas’ın Kartaca saldırısı	Sefer için kışkırtan ortağı Syrakusai tiranı Agathokles tarafından Ophellas öldürüldü. İlerleyen yıllarda Kyrene I. Ptolemaios’un oğlu Magos’un idaresine bırakılmıştır.
306	Salamis Savaşı	Antigonos’un Demetrios aracılığıyla Kıbrıs’a saldırması, Ptolemaios’un kardeşi Menelaos’u yenmesi; Ptolemaios’un kardeşi ve Kıbrıs’ı kurtarma girişimi ve Salamis’de yenilmesi.
306	Antigoneia kentinin kurulması.	Antigonos tarafından Suriye’de kurulmuştur.
306/5	Demetrios ve Antigonos’un Mısır’a saldırısı	Ptolemaios’un oluşturduğu birlikler başarılı savunma gerçekleştirdi.
305	Kral ilanları; Helenistik monarşilerin doğumu.	Antigonos’un kendisini kral ilan etmesini, Seleukos, Lysimakhos, Kassandros ve Ptolemaios takip etti.
305	Seleukos ile Maurya Antlaşması	Çandaragupta, Seleukos’a 500 fil sağlayacaktı.
304	Ptolemaios, kral unvanını aldı.	306/5’deki Mısır’a saldırı sonrasında Memphis’te Aşağı ve Yukarı Mısır’ın Firavunu sıfatıyla taç giydi.
305-304	Rodos Kuşatması	Antigonos ve Demetrios’un bu girişimi ciddi kaynak kaybına yol açtı ve başarı sağlanamadı.
301	Ipsos Savaşı: Antigonos ve Demetrios’a karşı Seleukos, Ptolemaios, Kassandros, Lysimakhos koalisyonu.	Ptolemaios, Kassandros ve Lysimakhos Rodos savaşından beri beraber hareket ediyorlardı. Demetrios’un Yunanistan’daki faaliyetleri savaşı Asya’ya taşıma fikrini doğurdu ve Seleukos’da savaş dahil edildi. Savaşın sonunda Antigonos’un ordusu darmaduman edildi ve öldü.
301	Ptolemaios, Antigonos zaferi sonrası Eleutheros Nehri güneyindeki Koile Syria ve Fenike’ye hakim oldu.	Daha sonra buraların hakimiyeti için üç ayrı Syria Savaşı meydana geldi(I. Antiokhos, II. Antiokhos ve II. Seleukos dönemlerinde…)
297	Kassandros’un ölümü	Oğlunun da ölümüyle Makedonya’da güç boşluğu oluştu. Diğer iki kardeş arasında iç savaş çıktı.
290/89	I Ptolemaios’un İskender Kültü kurması.	İskender zamanında oluşan İskender kültü, I Ptolemaios’a yeterli gelmemişti, bu yüzden yeni bir İskender kültü kurdu.
283	I Ptolemaios’un(Soter) ölümü	II Ptolemaios Philadelphos’un tahta çıkışı; oğlu I Ptolemaios’a Soter unvanını vererek adına bir kült oluşturdu.
282	Seleukos’un Küçük Asya’yı işgali.	Lysimakhos’un devleti Küçük Asya’ya da hakimdi; varis sorunu devletin gücünü sarstı.
Şubat 281	Seleukos’un ordusu Sardeis’e ulaştı. (Koroupedion Savaşı)	Burada ki Lysimakhos ile savaşında Lysimakhos öldürüldü. Lysimakhos varisi Agathokles’i öldürmüş olması, Seleukos’un kabulünü sağladı.
281	II Ptolemaios’un Samos’u alması
Ağustos? 281	Seleukos Nikator’un ölümü.	Ptolemaios Keraunos tarafından haince öldürüldü. Keraunos, Lysimakhos’un yerine kral oldu. Seleukos’un varisi ve oğlu Antiokhos tahta geçti ve kendi oğlunu varis olarak atadı.
281	Aitolia Birliği  ile Peloponnesos arasında karşılaşma.	Peloponnesos’lu istilacılar geri püskürtüldü. Aitolia Birliği, Keltlere karşı Delphoi’nun savunmasında rol oynadılar(279). Bu Aitolia Birliği’nin Orta Yunanistan’da etkisinin güçlenmeye başladığı zamandır.
281	Bithynia’lı Zipoites’ölümü.	Oğulları arasında taht kavgası sonrası Nikomedes tahta çıktı. Nikomedeia kentini kurdu.
279	Makedonia ve Yunanistan’a Kelt saldırıları.	İstilacıların bir kısmı bir kısmı Tuna’ya ilerleyip Belgrat yakınlarına yerleşti. Bir kısmı ise Thrakia’ya içlerine ilerleyip Bulgaristan’ın içlerinde bir bölgeye yerleşip kendilerine “Tylis Krallığı” adını verdiler.
279	II Ptolemaios’un Miletos’u alması.	Miletos’u Ege donanması için bir üsse dönüştürdü.
279-8	Keltler’in(Galatlar) Anadolu’ya girişi.	Nikomedes kardeşleri ile taht kavgasında paralı asker olarak çağırmıştı.
276	Antigonos Gonatos(Demetrios’un oğlu), Makedonia kralı oldu.	Keltlere kazandığı zafer başlıca aday olmasını sağlamıştı(279).
274	Birinci Syria Savaşı	Ptolemaios, İran körfezine gemiler göndermişti. Sardes’te bulunan Antiokhos bölgeye gitmiştir. Savaş 271’e kadar sürmüştür.
274	Ptoleimaios Philadelphos, kız kardeşi Arsinoe ile evlendi.	Lysimakhos ve Ptoleimaios Keraunos’un ölümlerinden sonra her ikisi ile sırasıyla evlenmiş olan Arsinoe, Antigonos Gonatos’tan Ptoleimaios Philadelphos’a sığındı ve onu etkileyerek onunla evlendi. Philadelphos önceki eşi Arsinoe’yi reddetti(Reddettiği I. Arsinoe; evlendiği II. Arsinoe).
272	Antigonos ve Pyrrhos’un karşılaşması.	Peloponnessos’da kralı değitrime girişimi başarısız olan Pyrrhos, Arhos’a yardım edip, kışı orada geçirecekti. Ama Antigonos orada hazır bekliyordu. Gece kente gizlice girecekken filinin biri kapıya sıkıştı. Ses herkesi uyandırdı. Pyrrhos kaçmaya çalışırken bir kadın tarafından atılan kiremitle yaralandı ve öldü.
270’lerde	Pontos kralı I Mithradates “basileus” unvanını kullanmaya başlıyor.	281’de Koroupedion sonra iki kralın ölümü bu fırsatı yaratmıştır. Bithinya ile Galatları Phrygia’da tutmak için anlaşma yaptı.
270	II. Ptolemaios’un Sparta ve Atina ile bir çeşit ittifak kurması.
270	II. Arisone’nin ölümü	İskenderiye’de onun için bir Arsinoeion inşa edilmiştir.
269	Filler Savaşı: Antiokhos’un Galatları yenmesi	Anadolu’daki varlıkları bir tehditti ve durdurulmalıydı.
268	Antiokhos’un oğlu Antiokhos’un ortak kral olması.	Bu tarihli bir belge Seleukos’u görmezden gelir ve Antiokhos’u ortak kral olarak tanıtır. Babil’de 266 tarihli bir belge Seleukos’un yaşadığını gösterir. 267 tarihli belge de ise Antiokhos yok sayılır, Seleukos ortak kral olarak tanınır.
267	Khremonides Savaşı	Ptolemaios, Sparta ve Atina ittifakına karşı Antigonos Gonatos vardı. Savaş Rhamnous’da başladı.
266	Khremonides Savaşı	Antigonos Gonatos’un Atina kuşatmasından sonra, bu tarihte Atina’da Panathenaia festivalini kutladılar.
266	Seleukos’lara bağlı olan Ephesos Kalesi’nin Ptolemaios tarafından alınması.	Ephesos, bu tarihe kadar Seleukos’lara bağlı kalmıştı.
265	Khremonides Savaşı	Areus’un Korinhos’ta öldürülmesi.
261-241	Birinci Kartaca Savaşı
263	Pergamon’da Philetairos’un ölümü.	Yeğeni Eumenes yerine geçti. Pergamon’un yayılma isteği ilk bu zamanlar görülür.
262	Khremonides Savaşı	Antigonos Gonatos’un yararına savaş sona erdi.
261	Antiokhos’un oğlu Seleukos tarafından öldürülmesi.	Tahta Antiokhos’un küçük oğlu II. Antiokhos geçti.
255	İkinci Syria Savaşı
255	Kappadokia’daki yerel yönetici Ariarathe kral unvanını aldı ve bağımsızlığını ilan etti.
253	Antiokhos ve Ptolemaios arasında barış antlaşması.
253	Antiokhos, Ephesos’u Ptolemaios’tan aldı.	Boşandığı eşi Laodike burada yaşadı. Antiokhos’un ölümü sonrası taht kavgasında Ptolemaios’un eline düştü. Yüzyılın sonuna kadar Ptolemaios’ta kaldı.
250	II. Antiokhos’un Avrupa seferi	Nikomedia’da Nikomedes’in ölümü ile karışıklık çıkmıştı. Bunu fırsat bilen II. Antiokhos Avrupa’ya sefere çıktı ve Avrupa Thrakia’lılarının bir kısmını müttefiki yaptı.
250’ler	Eski Akhaia kentlerinin birleşmesi: Akhaia Birliği.
250’ler	Kappadokia Kralları “Basileus” unvanını kullanmaya başladı.	III. Ariarathes’in oğlu II. Antiokhos’un kızıyla evlendi.
251	Aratos’un Sikyon’u kurtarması	Sikyon’da tirana karşı bir darbe yaparak demokratik yönetimi getirdi. Sikyon kentini Akhaia Birliği’ne bağladı.
246	II. Ptoleimaios Philadelphos’un ölümü	III. Ptoleimaios Euergetes’in tahta çıkışı
?	Kyrene’de Magas’ın ölümü sonrası kızı Berenike ile Ptolemaios Euergetes’in evlenmesi.	Magas, Ptolemaius Philedelphos’a meydan okumuş, başarılı olamamıştı ama Ptoleimaios Eyaleti olan Kyrene yönetimini ölene kadar elinde bulundurmuştu. Ölümünden sonra bu evlilikle Kyrene tamamen Ptoleimaios’lara ait oldu.
246	II. Antiokhos’un ölümü	253 yılında Ptolemaios ile yapılan anlaşması sonrası eşi Laodikeia ve oğulları reddedilmiş, sonrasında Ptolemaios’un kızıyla evlenmişti. Bu da iki eşten olan çocuklar arasında taht sorunu çıkardı. Ve bu sorun III. Ptolemaios’un(Euergetes) İskenderiye’den kız kardeşinin çıkarları için yola çıkması ile savaşa döndü: “Laodikeia Savaşı” ya da “Üçüncü Syria Savaşı.
245	II. Seleukos’un Babil’e doğru harekete geçmesi.	Seleukos şehrini işgal etti, Babil’i kurtardı ve bazı Kuzey Suriye şehirlerini ele geçirip mücadeleye devam etti.
241	II. Seleukos’un kardeşi Antiokhos’a(daha sonra Hieraks-şahin- unvanı verilecek) Seleukos Küçük Asya’sını yönetme sorumluluğu verildi.
241	“Laodikeia Savaşı” ya da “Üçüncü Syria Savaşı” sona erdi	Ptolemaios, Seleukos Krallığı’nın büyük bir bölümünü ele geçirmişti; 245’de durum değişmiş ve 241’de barış antlaşması yapıldı.
241	Pergamon’da Eumenes’in ölümü.	Evlat edindiği yeğeni Attalos’un tahta çıkması
241-40	Evlilikler: II. Mithridates ve II. Ariarathes	Pontos’da II. Mithridates ile Seleıkos’un kız kardeşi Laodeki; Kapadokya’da III. Ariarathes Seleukos’un kız kardeşi Stratonike ile evlendi. Kardeşler Savaşı çıkıncı iki güçte Antiokhos Hieraks’ın tarafında yer aldı.
240	Kardeşler Savaşı	II. Seleukos-Antiokhos Hieraks
240’lar	Baktria’nın kendisi bağımsız ilan etmesi.	Baba-oğul Yunan Diodotos’lar bağımsızlığı sağlamışlardı ama ardılı bir darbeyle unvanını almıştı: Menderes Magnesia’sından bir Yunan olan Euthydemos.
239	Seleukos’un Lidya’ya girmesi.	Ankyra yakınlarında Antiokhos Hieraks’ı yendi ama Sardeis’i ele geçirmeyi başaramadı
239	Antigonos Gonatos’un ölümü.	II. Demetrios’un onun yerini alması.
238	Pergamon’un Galatlara karşı zafer kazanması.	Attalos bu olay sonrası “kral” unvanını aldı; 230’lu tarihler birkaç kez Antiokhos Hierkas’ı yendi.
?	Demetrios Savaşı	Epeiros ve Aitolia arasındaki çatışmaya Makedonya dahil oldu ve çatışma savaşa döndü.
238	Mısır’da Kanapos Kararı	Kült yeniden düzenlenerek III. Ptolemaios ve karısı Berenike adına düzenlendi: Hayırsever Tanrılar(Theoi Euergetai)
237	Edfu’da tapınak inşasının başlaması	III. Ptolemaios’un saltanatında Horus’u onurlandırmak için yapılmaya başlandı..
235/4	Dioskorides oğlu İskenderiyeli Sosibos’un İskender rahibi olması.
229	II. Demetrios’un ölümü.	Makedonya monarşisinin etkisi anavatana dönmüştü.
229	Roma’nın Adriyatik’in doğusuna sefer yapması: “Birinci İllyria Savaşı”	Pharos’lu Demetrios, Roma desteğiyle İllyria’da yönetici konumuna geldi. Kaçan Teuta ile biraz zaman sonra Roma anlaşma yaparak Otranto Boğazını temizlemiş ve ticareti güvene almıştı.
229-8	Atina’nın Makedonya garnizonunu şehirden çıkarması	Atina politikası Eurykleides ve Mikion kardeşlerin kontrolüne geçti.
228	Antigonos Donos(II. Demetrios’un oğlunun naibi) Aitolia taraftarı olan yerlere girmeye başladı.	Doris’e girdi.
228	Attalos’un Antiokhos Hieraks’ı birçok kez yenmesi Seleukos Küçük Asya’sının kontrolünü ele geçirdi.	Seleukos Küçük Asya’sı tarihe karıştı.
227	Rodos’ta deprem	Rodos’un 305’te Demetrios Poliorketes’e karşı zaferinin anısına diktiği devasa heykel de yıkıldı.
227	Antigonos Donos Ege’de Ptolemaios’a meydan okudu.	Karia’ya ilerledi ve burada taraftar kazandı.
226	II. Seleukos’un ölümü; III. Seleukos’un tahta çıkışı.	II. Seleukos attan düşerek öldü.
225	Akhaia Birliği’ne Sparta saldırıları, birliğin gücünü azalttı.	Bu tarihte Akhaia Birliği’nin varlığı tehlikeye düşmüştü. Kleomenes, Peloponnesos’da hakimiyetini sağladı. II. Ptolemaios’da desteğini Sparta’ya yani Kleomenes’e çevirdi. Akhaia Birliği, Atina ve Aitolia Birliği’nden yardım istediyese de isteği geri çevrildi. Makedonya’dan yardım istediler.
224	Donos’un (Yunan) Güvenlik Paktı	Akhaia’a ile antlaşma imzalayarak kendine bağladıktan sonra harekete geçerek, Sparta’nın aldığı bazı yerleri geri alarak Güvenlik Pakt’nı oluşturdu. Kurulan birlikten Donos’un beklentisi Kleomenes ve Sparta’ya karşı savaşmasıydı.
223	III. Seleukos’un sefer sırasında ölmesi; III. Antiokhos’un tahta çıkması.	III. Seleukos’un ordusunda kiralık bir asker olan Galat komutanı, III. Seleukos’u öldürdü.
223	III. Antiokhos’un Ptolemaios Syria’sına saldırması	Media’da başkomutanı Molon’un isyanı ile harekatı yarıda kesmek zorunda kaldı.
222	Kleomenes’in kaçması.	Sellasia’da savaşın son çarpışması yaşandı. Peloponnessos’da Makedonya hakimdi.
222-218	Lythos Savaşı	Girit Federasyonu içindeki Knossos ve Gortyn arasında federasyonu yönetmek için iç savaş çıktı.
221	Karia’lı Hermias’ın III. Antiokhos’u Güney Suriye Seferi’ne ikna etmesi.	Bu arada Molon Media’da bağımsızlığını ilan ederek kendini kral ilan etti. Önce bir birlik gönderildi, birliğin başarısız olması ile kralın sefere çıkma fikri Hermias tarafından Güney Suriye’ye yönlendirildi.
222/1	III. Ptolemaios’un ölümü	IV. Ptolemaios “Philopator”un(Babasever) 22 yaşında tahta çıkması.
220	III. Antiokhos’un Molon’u yenmesi.	III. Antiokhos, Güney Syria’da iken Molon gönderilen ikinci birliği yenerek Mezopotamya’yı yenerek Seleukos merkezi Seleukeai’ya doğru ilerliyordu. Bunun üzerine harekete geçen III. Antiokhos, Molon’a karşı ilerledi ve onu yendi. Hermias itibar kaybetti ve Antiokhos’un da içinde olduğu bir komplo ile suikast girişiminde hayatını kaybetti.
221	Antigonos Donos’un tüberküloz hastalığında ölmesi.	II. Demetrios’un oğlu V. Philippos’un tahta geçmesi(17 yaşında).
220	Pharos’lu Demetrios’un hareketleri	Roma, bölgenin yönetimini müttefiki/dostu Demetrios’a bırakmıştı. Demetrios, Messania’daki Pylos’a kadar akınlar düzenledi: korsanlığı tekrar başlatıyordu.
?	Kleomenes’in ölümü	III. Ptolemaios zamanında Kleomenes desteklenmişti, Sellasia Savaşı’nda kaçan Kelomenes İskenderiye’ye kaçmıştı. Yeni Mısır yönetiminde etkin olan Sosibios tarafında ev hapsine alınmışlardı. Mısır sokaklarında Sosibios’a karşı yaptıkları eylem sonucu Sparta’lılar ölüme mahkum edildi. Bu, III. Ptolemaios’un Peloponnessos macerasının sonuydu.
220	Aitolia’nın kontrol edemediği, Aitolia’lı yağmacıları Makedonya gemisini ele geçirdiler.	Subayı ve mürettebatını köle olarak sattılar. Ve Aitolia’lılar bunu takip eden sürede farklı eylemler gerçekleştirdiler s. 185-186.
220	Güvenlik Paktında savaş kararı.	Aitolia eylemleri karşısında ve Delos’taki Aitolia etkisini kırmak için bu karar alınmıştı.
219	Aitolia’nın başına Trikhon’lu Skopas seçildi.	Skopas 220’de önde gelen bir yağmacıydı.
219	Roma’nın Adriyatik’in güneyine doğru hareket geçmesi: “İkinci İllyria Savaşı”	Demetrios, korsanlığı yeniden canladırmıştı, Yunanlıların şikayeti Roma’ya ulaştı. Bir Roma donanması Adriyatik’i geçerek “Dimale”yi özgürleştirdi ve Demetrios’un Pharos’taki üssünü yerle bir etti.
219	III. Antiokhos’un Ptolemaios elinde olan Seleukeia’yı alması	Sosibios’dan çekinen Syria’daki komutan Theodotos, III. Antiokhos’a Güney Fenike liman kentlerini ve Tyros’u teklif etti.
219-217	Dördüncü Syria Savaşı	217’deki zafere(Raphia Savaşı) firavun ve eşi de katıldı. Ordulara Sosibios önderlik ediyordu ve Ptoleimaios savaşı kazanarak IV. Ptolemaios’un yaşamı boyunca Koile Syria’nın hakimiyetini garanti altına aldılar. Sosibios, Seleukeai’nın Antiokhos’ta kalmasına izin verdi. Eleutheros Nehri sınırdı.
219	Aitolia Birliği ile Donos Güvenlik Paktı arasındaki savaş kızıştı.	Rodos’lular, Byzantion ve Ptolemaios ile beraber barış için aracı olmuşlardır.
218	Aitolia Birliği ile Güvenlik Paktı arasındaki savaşın(Müttefikler Savaşı) 2. Yılı.	Pharos’lu Demetrios 219’da kralı etkileyerek donanma kurmuştu, savaşın ikinci yılında Aitolia Birliği’nin merkezini işgal ettiler ve bir takım başarılar gerçekleşti. Makedonya Sarayındaki kara gücü taraftarları ortadan kaldırıldı.
218	Hannibal’ın Roma’ya İtalya’da meydan okuması.
217	Aitolia Birliği ve Dolos Güvenlik Paktı arasında Barış Antlaşması: Naupaktos Barışı.
216	III. Antiokhos’un Akhaios’a saldırması	Akhaios Küçük Asya sorumlusuydu, Attalos’un aldığı yerleri geri almış ve Sardeis’te yeniden Seleukos egemenliğini kurmuştu ve kendini kral ilan etti(220). Ortak kral olarak kabul edilmesi gereken Akhaios’u 216’da asi ilan ettiler ve harekete geçtirler. III. Antiokhos, Pergamon’u tanımak zorunda kalsa da hareketi yine de gerçekleşitirdi.
214	III. Antiokhos’un Akhaios’u Sardeis’te kuşatması.	Sardeis yağmalandı. Akhios yakalandı, uzuvları kesildi, kazığa oturtuldu ve en sonunda başı kesildi.
214	Roma’nın filoları İllyria sularında; Birinci Makedonya Savaşı’nın başlaması.	215’de Pharos’lu Demetrios, Hannibal’a Philippos’a haber vermeden, ittifak kurmak için mektup gönderdi; bu mektup Roma’nın eline geçti ve Roma filoları İllyria yelken açtı.
213	Roma Senato’su Laevinus’un yetki alanını “Yunanistan ve Makedonya” kapsayacak şekilde genişletti.	Philippos’un donanması Roma filosu tarafından şıkıştırıldı, Philippos, donanmasını yakarak kaçtı; Roma’ya karşı hiç şansı yoktu.
212-211	“Makedonya” tanımdan çıkarılarak tüm Güvenlik Paktı’nı kapsayacak şekilde değişiklik gerçekleşti.
211	Aitolia Birliği, Roma’nın yanında savaşa girdi.
210	Sulpicus Galba, Akhaia Birliği üyesi Aiginia ele geçirdi.	Roma, tüm bölgede yağma harekatı yapıyordu ve bu olayda da halk köle yapıldı.
212	III. Antiokhos Armenia’da	Yerel yönetici Kserkses, III. Antiokhos’un otoritesini kabul etti.
210 ya da 209	III. Antiokhos Media’da Ekbatana’da bir ordu topladı.	210’da oğlu Antiokhos’a kral unvanı vererek en doğuya sefere çıktı: Baktria. Baktria’nın kuşatılmasından önce Parthia’da Part savaş beyi Arsakes’e boyun eğdirdi.
209	Birinci Makedonya Savaşı	Aitolia Birliği ile Donos Güvenlik Paktı-Philippos ve Müttefikleri- arasında savaş yeniden patlak verdi. Roma, Aitolia Birliği’ni birliklerle destekledi.
208-206	III. Antiokhos’un Baktria kuşatması.	Kuşatma sonucunda ara bulundu: Antiokhos Euthydemos ve oğlu Demetrios’u kral olarak tanıyordu ve kızını Demetrios ile evlendirdi; Euthydemos ise Antiokhos’un ordusuna yiyecek ve savaş fillerini vermiştir.
206	III. Antiokhos, Hindukuş Dağlarına ilerledi.	Burada savaş beyi olan Sophagasenos ile karşılaştı, Antiokhos’tan kurtulmak isteyen savaş beyi ona daha fazla savaş fili ve destek vermeyi kabul etti. Buradan Batıya yöneldi ve Yeni Yıl Festivaline katılmak üzere hareketini değiştirdi.
206	Aitolia Birliği’nin barış kararı alması ardından Roma’lılar onları takip etti.	Phoinike Barışı Roma, Afrika seferine hazırlanıyordu.
206	Edfe’deki Horus Tapınağı inşaatı durmuştur.	Yerel sıkıntılar ve Herwennefer’in isyanı inşaatın durmasında etkili olmuştur.
205	III. Antiokhos’un Baktria’dan Babil’e dönüşü.	Yeni yıl festivali için dönmüştür.
205	Ana Tanrıça’nın Phrygia’daki Pessinus’da bulunan tapınağında, tanrıçanın tezahürü kabul edilen ünlü meteor taşının nakli için, Attalos güçlü bir senato heyetine yardım etti.	Roma’lılar bu taşın Hannibal’ı yeneceğine yardımcı olacağına inanıyorlardı.
204	IV. Ptolemaios Philopator’un ölümü.	V. Ptolemaios Epiphanes(Şanlı) çocuk(6) yaşta tahta çıktı.
204	Girit Savaşı(Kretikos Savaşı)	Knossos’un yanında Rodos; Gortyn yanında ise Philippos ve müttefikleri yer aldı. Ve savaş 204 yılında patlak verdi.
203	Seleukos’ların-Zeuksis(Küçük Asya sorumlusu)- Amyzon’u alması.	Amyzon, Karia’da bulunuyordu. Komşu Alabanda ve Alinda Seleukos’lara katıldı.
203	Antiokhos, İonia’daki Teos’u Attalos’tan aldı.
202	Zama Savaşı	Hannibal’ın kendi evinde yenilgiye uğraması. 201 yılında yapılan antlaşma ile Roma-Kartaca savaşı sona erdi.
202	V. Philippos ve Bithynia’lı Prousias’ın Marmara ve Ege’deki hareketleri.	Romalılar, karşısında güç kaybetmiş olan Philippos, savaş sonrası gücünü toplamaya başladı ve 202 tarihinde yeni filosuyla beraber, kayınpederi Prousias ile harekatlar yapıyordu.
202	V. Philippos, Lysimakhos, Khalkedon, Kios, Myrleia ve Thasos Adası’nı aldı.	Bu girişimler Aitolia Birliği’ne darbeler indiriyordu; Aitolia Birliği Roma’dan yardım istedi ancak Roma, Afrika’da Hannibal ile uğraşıyordu. Ayrıca, Aitolia’lıları güvenilir müttefik olarak görmüyorlardı.
202	Prousias ve V. Philippos’un şehir düzenlemeleri	Prousias, Kios’u hanedanlık merkezi olarak yeniden kurdu ve ismini “Deniz Kenarındaki Prousias” olarak değiştirdi. Myrleia kentinin ismi ise Pilippos’un kardeşi ve Prousias’ın eşi Apama’ya ithafen Apameia olarak değiştirildi.
201	Rodos ve Pergamon V. Pilippos’a tepki gösteriyor.	V. Philoppos, bu tarihte Samos’u aldı. Rodos filosu Miletos yakınlarında V. Philoppos’a saldırdı. Philippos’un komutan Euromos’u aldı. Ve Philippos aynı tarihte Pergamon’a saldırdı. Rodos ve Pergamon denizlerde anlaşarak, Philippos’a darbe vurdular.
201	Roma’nın Hannibal’ı yenmesi
201-200	Beşinci Syria Savaşı	III. Antiokhos, Ptolemaios’ların zayıflığını fırsat bilerek Koile Syria ve Filisitin’i almak için harekete geçti ve başarılı oldu.
201-200	Rodos’un Karia limanı Bargylia’da Philippos’un donanmasını kıstırması.	Bu sıralarda Pergamon ve Rodos, Roma’ya elçi gönderdi. Roma’lılar bir heyet göndererek V. Philippos’a Yunanlılara savaşmaktan vazgeçmesi ve Attalos’a tazminat ödemesini istediler.
200	V. Philippos’un Çanakkale’de Abydos’a karşı harekete geçmesi.	Batgylia kıstırmasından kurtulan Philippos, Roma’nın uyarısına rağmen hareketlerine devam etti.
200	Atina’nın Attalos, Pergamon ve Roma’yla görüşmeleri	Birden olaylar Philippos’un Atina’ya karşı harekete geçebilecek konuma gelmişti. Atina’nın 4 filosuna el koymuştu; Bunun üzerine Atina Antigonoslarla ilgili her şeyi şehirde tahrip etti(Atina’da). Attalos ve Pergamon ile iletişime geçmişlerdi ve bu sırada Roma’da şehre gelerek, Atina’nın(temsilciler şehir şehir dolaşıyordu) savaşa girmesini istedi: Atina Philippos’a savaş açtı.
200	Puplius Sulpicius Galba önderliğinde Roma’nın 50 gemilik donanması Adriyatik’i geçti.	Burada hemen Philippos’a karşı harekete geçmeye başladı.
199	Skopas’ın harekatı ve teslim olması	Mısır’ın paralı askeri olan Skopas, birlikleri ile Iudaea’da geçici olarak Ptolemaios egemenliği sağladı. Ürdün Vadisine ilerledi ve III. Antiokhos’un karşılaşmada yenilerek Sidon’a sığındı. Sidon kuşatıldı, birkaç aylık direnişten sonra teslim oldu ve serbest bırakıldı.
198	Titus Quintius Flamininus’un hareketin komutanı oldu.	Aitplia’lıları kazandı ve Akhaia Birliği’ni ikna etti.
198	Seleukos-Zeuksis- Pergamon’a saldırdı.	Antiokhos, büyük bir donanmayla Küçük Asya’nın doğusunda birçok yeri toprağına katarken yıl sonunda Ephesos’u aldı. Seleukos birlikleri ise Çanakkale ve Abydos’a ulaşmışlardı.
197	Philippos’un Roma’ya ve müttefiklerine karşı büyük savaşı: Kynoskephalai Savaşı	Philippos’un ordusu yok edildi. Ele geçirilen yerlere ne olacaktı? Buna Roma Senato’su karar verecektir!
197	“Roma’nın Yunanistan Barışı”
197	Attalos’un ölümü	Pergamon’da oğlu II. Eumenes tahta geçti.
197	Smyrna ve Lampsakos Roma’dan Seleukoslara karşı yardım istiyor.
196	Antiokhos, Iasos’u aldı.
196	Titus Quintius Flamininus’un İsthmia bildirisi	Yunanistan’ın özgürlüğünü vurgulayan, Roma’nın seferinin faydasını göstermeyi amaçlayan bir bildiridir.
196	Roma elçileri Antiokhos’a gidiyor.	Antiokhos’un ele geçirdikleri yerleri 197 senesindeki duruma göre terk etmelerini istiyorlardı. Ve ayrıca Antiokhos’un Roma’ya geçmesini istemiyorlardı.
26 Mart 196	V. Ptolemaios Epiphanes’in 14 yaşında reşitliğinin ilan edilmesi ve taç giyme töreninin yapılması.	Babası 6 yaşındayken ölmüştü.
195	Roma ve müttefik birlikleri Sparta’ya müdahale ediyor.	Sparta, Argos’u Philippos’tan almıştı. Sparta kralı Nabis bir çeşit korsanlık rejimi kurmuştu. Aitolialılar, Roma birliklerinin boşuna durmasından hoşnut değildiler. Flamininus bu fırsatı değerlendirerek Argos’u özgürleştirdi.
194	Roma birlikleri Balkanlardan çekildi.	Şehirler minnettarlıklarını göstermek için farklı yolları izlediler. En dikkat çekenleri Titus Quintius Flamininus adına Flamininus kültünün(Gytheion’da) kurulması ve “Tanrıça Roma” kültünün(Smyrna’da) kurulmasıdır.
194/3	Antiokhos’un kızı Kleopatra ve V. Ptolemaios’un evlenmesi.	Bu olaydan biraz önce Antiokhos ile Rodos arasında bir antlaşma yapıldı.
192	Roma’nın filoları Yunanistan’da	Aitolia Birliği Roma’nın içinde bulunduğu savaşın sonucunda memnun değildi ve Roma’ya karşı arayışa girişmişti. Sparta, Roma müttefiki olan Akhaia saldırdı ama alamadı. Roma müdahale ettiyse de Roma’da tam bir başarı sağlayamadı ve ateşkes yapıldı. Sparta, Aitolia’dan yardım istediyse de Aitolia ittifakı Sparta’yı ele geçirmek için harekete geçti.  Sparta’yı Akhaia birliğine kattılar.
192	Antiokhos ve Roma arasında savaş başladı.	Antiokhos, Avrupa’daki olaylara bulaştı.
191	Thermopylai Savaşı	Antiokhos, Roma karşısında yenildi ve Ephesos’a çekildi. Roma, 189 kadar Aitolia’lırlar ilgilendi ve bu tarihte Ambraka’yı alınca Aitolia’lılar Roma şartlarını uymayı kabul etmek zorunda kaldı.
190	Konsül Lucius Cornelius Scipio Çanakkale Boğazını geçerek Asya’ya girdi.	Antiokhos, Roma ile savaşa girmiş ve ayrıca Hannibal’ın sığınmasına göz yummuştu. Pergamon ve Rodos ise Roma’yı desteklemişti. Rodos ve Pergamon desteği olan Roma filosu Antiokhos’un donanmasını felce uğratmıştı.
190/189	III. Antiokhos, Magnesia’da Roma’ya karşı yenildi.	Apemaia Barışı/Antlaşması: Antiokhos, Küçük Asya’yı Torosların Kuzey ve Batısına kadar boşaltı. Roma ve Pergamon’a ağır tazminat ödenecekti. Küçük Asya’nın Güney’ine Rodos; Kuzey’ine Pergamon hakim olacaktı; Roma dostu kentleri özgür ve özerk olurken Bithinya’da varlığını devam ettiriyordu.
189	III. Antiokhos yanlısı olan Galatların Gnaeus Manlius Vulso komutasındaki birliklerce bastırılması.	III. Antiokhos’u destekleyen Kapadokya’daki IV. Ariarathes ufak bir tazminat ödeyip, kızını Pergamon’a gelen vermek zorunda kaldı.
189	IV. Seleukos’un ortak kral ilan edilmesi.	III. Antiokhos oğlu Antiokhos birkaç yıl önce ölmüştü.
189	Likya Birliği’nin kurulması(?)	Lykia’nın serbest şehirleri bir federasyon altında birleşti. S. 234. Roma, Rodos’ların egemenliğe girmesine karar vermişti; Likya’lılar ise bu karşı gelerek 188’de karşı koydular.
188-171	Aralıklarla Rodos-Likya çatışmaları
188	Roma’nın Aitolia ile anlaşma yapması	Aitolia artık Yunanistan’da önemli bir güç değildi. Roma yanında yer alan Akhaia Güney Yunanistan’da önemli bir güç olmaya devam etti.
188	Pergamon şehrinin yeniden inşa edilmesi.	Pergamon artık süper güçler arasındaydı.
188	Kapadokia’lı Stratonike Pergamon’lu II. Eumenes ile evlendi.
187	III. Antiokhos Susa’daki Bel tapınağının mallarına el koymaya gittiği sırada linçe uğrayarak öldü.	IV. Seleukos tahta geçti.
186-183	Pergomon Kralı ve Bithinya Kralı arasında Pergamon’a verilmesi gerek toprak yüzünde savaşlar yaşandı.	189’da Bithinya, Hannibal’ın sığınmasını kabul etmişti. Pergamon, Roma’dan kendi lehine el atmasını istedi. Hannibal Roma’ya teslim edilecekti; Hannibal bunun üzerine intihar etti.
183-179	Pontos Kralı Pharnakes ile Pergamon Kralı Eumenes arasında savaş: Pharnakes Sinope’yi ele geçirip(M.Ö.182), Kapadokya’da bulunan Eumenes’in kayınpederi Ariarathes’e saldırdı.	Roma başta olaya karışmasa da ticari nedenlerden Rodos’un olaya müdahale etmesini istemesi sonrası heyet gönderdi. 179’da Roma’nın etkisi olmadan barış yapıldı. Sinope Pharnakes’de kaldı.
180	V. Ptolemaios’un ölümü
179	V. Philippos’un ölümü	Makedonya tahtına Philippos’un oğlu Perseus geçti.
178	Perseus’un kız kardeşi Apama Bithinya kralı II. Prousias ile evlendi.
177	Perseus’un IV. Seleukos’un kızı ile evlenmesi.	IV. Seleukos’un kızı Rodos gemisi ile Makedonya’ya gelmek zorunda kaldı.
176	V. Ptolemaios’un eşi I. Kleopatra’nın(III. Antiokhos’un kızı) ölümü.	V. Ptolemaios ve I. Kleopatra’nın ölümü sonrası naipler yönetimi devraldı. Suriye’yi almak istiyorlardı ama başarısız oldular. Devlet yıkılma konumuna geldi ve Roma müdahalesi ile ayakta kaldı.
175	IV. Seleukos’un ölümü	IV. Antiokhos’un tahta çıkışı
174	Makedonya kralı Perseus, Boiotia ile ittifak kurdu.	Boiotia’ya Orta Yunanistan’da bulunuyordu.
172	Pergamon kralı Eumenes’in Perseus’un faaliyetlerinden şikayetçi olması.	Thrakia’daki faaliyetleri ve Prousias ile ittifak kurması, Eumenes’i bu harekete yönlendirmişti.
172	Kudüs’teki “Hellenleşme Yanlısı” olanların lideri Iason, gelenekçi kardeşi Onias(III) yerine atanmayı Seleukos’lara önerdi.	Seleukos’lara bunun için önemki miktarda nakit önerdi. 169’da ise Menelaos daha fazla para teklif etmesi sebebi ile yüksek rahiplik konumuna Iason’un yerine atandı.
171	Üçüncü Makedonya Savaşı
169	Altıncı Syria Savaşı	Ptolemaios’un saldırıya geçtiğini haber alan IV. Antiokhos saldırarak savunma yapmaya karar verdi. Mısır’a yürüyen IV. Antiokhos, Mısır yendi. Antiokhos Aşağı Mısır’ı büyük oranda fetih etti. IV. Antiokhos saraydaki çocukların dayısıydı; VI. Ptolemaios’un hamisi olduğu bir antlaşmaya varıldıysa da İskenderiye bunu kabul etmedi ve Roma’ya başvurdu.
169	IV. Antiokhos’un Kudüs tapınak hazinesine el koyması(?)	Bu olaylardan bir süre sonra Iudos liderliğinde Matthathias’ın beş oğlu kırsal bölgelere çekilerek gerilla harekatına başladı.
168	IV. Antiokhos Kıbrıs’ı Ptolemaios’lardan aldı.	Mısır’da VI. Ptolemaios Antiokhos adına kuşatmayı devam ettiriyordu ama kardeşi ile Antiokhos’a karşı anlaştı; İskenderiye’yi kuşatmadan önce IV. Antiokhos, Kıbrıs’ı aldı.
168	Pydna Savaşı	Üçüncü Makedonya Savaşı bu tarihe kadar devam etti. Üçüncü Makedonya Savaşı’nın Pydna savaşı bittiğinde ve Perseus teslim olduğunda artık Makedonya Krallığı yoktu!
30 Temmuz 168	IV. Antiokhos’un Roma heyeti ile görüşmesinden sonra Mısır ve Kıbrıs’tan çekilmesi.	Mısır saray mensubu Noumenion, genç hükümdarlar VI. Ptolemaios Philometor ve II. Kleopatra ile beraber Roma’ya teşekkür etmeye gitti.
167	Bithinya Kralı II. Prousias Pydna zaferini aşırı bir şekilde kutladı. Çünkü kızı Makedonya kralı Perseus’la evliydi.	Roma’yı “kurtarıcı Tanrı” olarak adlandırdı.
167	Pergamon’un Galatları yenmesi.	Pergamon Attalos’u Roma’ya elçi olarak gönderdi. Roma, Eumenes’in Perseus’a karşı yeterince destek olmadığını söyleyerek Attalos’u tahtta görmek istediklerini bildirdiler. Bunun üzerine Eumenes, Roma’ya gitti ise de senatonun bundan sonra kişisel krallarla direk görüşmeyeceği kararı ile karşılaştı. Galatlar ise yenilgiden sonra Roma’ya başvurdu ve Roma Galatların özerk olmasına karar verdi.
165	169 tarihlerinde Iudos Makkabios liderliğindeki hareket bu tarihte Kudüs’te kontrolü ele geçirdi.
164	IV. Antiokhos’un ölümü	V. Antiokhos’un(9 yaşında) tahta çıkışı.
164	VI Ptolemaios ve VIII. Ptolemaios arasında taht kavgası	Roma’nın araya girmesi ile VI. Ptolemaios Mısır tahtına tekrar otururken, kerdeşi ile Kyrene iktidarını vererek anlaşma sağlandı(M.Ö. 163).
164	Roma-Rodos Anlaşması	Rodos, Roma yanlılığını Likya’da kendi aleyhlerine karar verdiği için bırakmıştı. Roma, Perseus’a yakınlaşan Rodos’un tavrından rahatsız olmuştu. Likya ve Karia’nın özgürlüğünü sağladı. 164’e gelindiği ikili arasında bir anlaşma sağlanabildi. Rodos’un Roma ile aynı dost ve düşmana sahip olacağı antlaşmada belirtiliyordu.
163	VIII. Ptolemaios’un Roma’ya başvurması.	VI. Ptolemaios ile yaptığı bölüşümün haksızlık olduğunu söyleyerek Kıbrıs’ı da istedi. Roma’nın olaya karışmasına rağmen VI. Ptolemaios, Kıbrıs’ı kardeşine vermedi.
163	Kappadokia’da V. Ariarathes’in tahta çıkışı.	V. Ariarathes, Atina’yı ziyaret etti. Pontos kralı Arsitonikos’a karşı Roma’yı destekledi.
162	IV. Seleukos’un oğlu Demetrios, Roma’da rehine idi ve 162 yılında kaçmayı başardı.	Demetrios, Fenike’ye çıktı ve tarafları ile beraber V. Antiokhos’u öldürdü; Yahudilerle mücadeleye devam etti.
161	Yahudi lideri Iason’un savaşta öldürülmesi ve barış döneminin gelmesi.	Hasamoneus’lar lideri olan Ionathan barış zamanını gücünü toparlamak için kullandı.
159	Pontos kralı Pharnakes’in ölümü	V. Mithradates “Euergetes” Pontos tahtına çıktı.
159/8	II. Eumenes’in ölümü	II. Attalos’un Pergamon tahtına oturması. II. Eumenes Roma tarafından güçsüz bırakılmıştı; oysa II. Attalos Roma dostuydu.
156	Bithinya Kralı Prousias Pergamon topraklarına saldırdı.	II. Attalos durumu Roma’ya bildirdi. Roma’nın gönderdiği kişilerle görüşmeden kaçınarak Prousias saldırılarına devam etti ve tapınakları yağmaladı
155	VIII. Ptolemaios, vasiyetinde Kyrene’yi Roma’ya bıraktı.	“eğer krallık için bir varis tayin etmeden insani bir olay meydana gelirse sahip olduğum krallığı başından beri dürüst bir dost ve müttefik ilişkisi kurduğum Romalılara bırakacağım”(s. 289) -Kyrene’de Apollon tapınağındaki yazıt.- Bu tarihlerde başına bir şey gelmediği için bu durum gerçekleşmedi; Mısır firavunu ile öldüğünde Kyrene hakkında farklı bir vasiyet bıraktı(M.Ö. 116)
155	VIII. Ptolemaios vasiyetinden bir süre sonra Kıbrıs’a saldırdı.	Kıbrıs’ta başarısız olsa da VI. Ptolemaios Kyrene’ye dönmesine müsaade etti.
154	Attalos’un oluşturduğu donanma sayesinde savaş sona erdi ve anlaşma yapılmıştı.	Bithinya, Pergamon’a tazminat ödeyecekti.
153	Aleksandros Balas, IV. Antiokhos’un oğlu olduğunu iddia ederek Demetrios’a karşı harekete geçti.	Roma, Balas’a olumlu yaklaşıyordu(bunu bir anlamda Attalos sağlamıştı; V. Ariarathes ve Vı Ptolemaios ise destekliyorlardı.
150	Aleksandros Balas, Demetrios’u öldürdü.
150	Andrikos’un Makedonya’yı işgal etmesi	Pydna savaşı sonrası Makedonya 4 birime ayrıldı ve hepsi Roma’ya vergi ödeyecekti ama “özgür” bölgelerdi. Aralarında anlaşmazlıklar olan 4 bölgeyi Thrakia’daki birlikleri ile Andrikos kolayca işgal etti. Roma müdahale etti.
148	Roma’nın Andrikos’u yenmesi ve Makedonya’yı Roma Eyaleti haline getirmesi.
147	Demetrios’un oğlu II. Demetrios Antiokhos’a geçti ve burada kabul gördü.	Ptolemaios, Koile Syria’yi bu fırsatta ele geçirdi. Balas ordu toplayarak gelerek Ptolemaios ile savaştı ise de yenilerek öldürüldü. Ptolemaios’da yaralanmıştı ve o da öldü(M.Ö.145).
146	Akhaia Savaşı	Akhaia ve Sparta arasında anlaşmazlıklar çıktı(150/149); Anlaşmazlıklar çatışmaya neden oldu; Akhaia’nın Sparta’ya karşı ciddi askeri hareket girişimi Roma’nın sabrını taşırdı. Lucius Mammius komutanlığındaki Roma’a savaşı kazandı. Akhai Birliği artık bir Roma Eyaleti’ydi. Sparta özgür bir kent haline geldi(öncesinde Akhaia Birliği’ne dahildi).
145	VI. Ptolemaios’un ölümü	Bu tarihe kadar Kyrene’ye hükmetmiş olan VIII. Ptolemaios, yaptığı faaliyetlerle Euergetes-hayırsever- unvanını aldı(Euergetes II). Ayrıca şimanlığından dolayı Physkon-göbek- unvanı da vardı. II. Kleopatra kendi başına iktidarda kalmak istediyse de VIII. Ptolemaios’un başarıları sonucu, onu kocası olarak kabul etmek zorunda kaldı.
143/2	Kudüs Hasamoneus Devleti’nin ilk resmi yılı.
142	VIII. Ptolemaios Euergetes II, II. Kleopatra’nın kızı ve öz yeğeni ile evlendi: III. Kleopatra	Öz yeğenine tecavüz ettikten sonra evlendi. VIII Ptolemaios’un iki eşi vardı: “Kardeş Kleopatra”=II. Kleopatra; “Eş Kleopatra”=III. Kleopatra
142	Yerel yönetici olan Diodotos’un Antiokheia’yı alması.	Demetrios kaçtı.
141	Parth’lar Babil’i ele geçirdiler ve I. Mithradates(V. Arsakes) adına Babil belgeleri tarihlendi.
140	II. Demetrios Babil’deki Parth tehdidi ile uğraşmaya karar verdi ise de Arsakes tarafından esir alındı.	VII Antiokhos(II Demetrios’un kardeşi) hareket geçti: Diodotos’u yendi. Kudüs ve İran’a karşı harekete geçti.
138	II. Attalos’un tahtı Eumenes’in oğlu III. Attalos’a bırakması.	Pergamon Roma’yı sürekli destekledi ve bu destekleri sayesinde krallığın kendini güçlendirmesi mümkün oldu ve faaliyetlerinde Roma desteğini aldı. III. Attalos tahta geçtiğinde güçlü bir Pergamon vardı.
133	III. Attalos’un ölümü	Pergamon’un Roma’ya bırakılması. III. Attalos’un çocuğu yoktu; varis olarak Roma halkını gösterdi.
133	Roma’nın Aristonikos’a karşı savaşı.	Bir süredir Roma ile dostça ilişkiler içinde olan Pontos(V. Mithradates) Krallığı Roma’nın müttefiki oldu. Savaş sonunda Kuzey Phrigya toprakları ile ödüllendirildi. Kappodokia kralı V. Ariarathes’de Roma’ya bu savaşta yardım etti.
131	Mısır’da iç savaş	Bir tarafta II. Kleopatra, diğer tarafta VIII. Ptolemaios ve III. Kleopatra vardı. VIII. Ptolemaios ve III. Kleopatra Mısır’ı terk etmek zorunda kalarak Kıbrıs’a gittiler; II. Kleopatra tek başına tahta çıkma hevesindeydi. “Philometer” ve “Soteira” kült unvanlarını kullanmaya başladı.
131	VII. Antiokhos’un Kudüs kuşatması başarılı oldu; şehrin surları yıkıldı ve vergiye bağlandı.
129	VII Antiokhos İran’a karşı hareket geçti ve başarı kazandı ise de bir süre sonra Parth’ların ani saldırısı ile öldü.	İran ve Babil bölgesi Parth Eyaleti haline geldi. Hasamoneus ise Seleukos’lar zararına topraklarını genişletti.
128	Ptolemaios’un desteği ile Aleksandros Zabinas Syria ile sınırlı Seleukos’un tahtın varisi olarak sundu.
128	II. Kleopatra’nın İskenderiye’yi terk etmesi ve Syria’da Kleopatra Thea’ya katıldı.
126	VIII. Ptolemaios ve III. Kleopatra tekrar İskenderiye’yi ele geçirdiler.
124	II. Kleopatra İskenderiye’ye gelerek, erkek kardeşi VIII Ptolemaios ve kızı III. Kleopatra ile uzlaştı.
124	II. Demetrios’un ölümü	Aleksandros Zabinas ile savaşı sonucunda öldü. Kleopatra Thea, Demetrios’dan olma oğlu Seleukos’u kral olmak istediği için öldürdü. Diğer oğlu VII. Antiokhos(Grypos) İskenderiye’nin desteğini alarak tahta geçti; annesi de kabul etti. VII. Antiokhos, İskenderiye desteğini kaybeden Zabinas’ı saf dışı bıraktı.
123	Kleopatra Theai’nin ölümü	Hırslı olan Kleopatra’yı oğlu öldürmüş veya öldürtmüş olabilir.
120	V. Mithridates “Euergetes”in ölümü.	Laodike oğuları Mithradetes ve Khrestos’un koruyucuları olarak bir ikili yönetim vardı.
116	VIII. Ptolemaios Euergetes II’nin ölümü	Yeniden hanedanlık çekişmeleri başladı. III. Kleopatra ile II. Kleopatra arasındaki çekişmeden sonra III. Kleoptra’nın büyük oğlu Mısır’da tahta çıktı(III. Kleopatra küçük oğlunun çıkmasını istiyordu ama III. Kleopatra’nın annesi II. Kleopatra’nın desteği ile büyük çocuk IX. Ptolemaios tahta çıktı).
116	II. Kleopatra’nın ölümü
114/3	IX. Antiokhos Kyzikenos’un saldırısı	Tahta iddiada bulunarak devletin büyük bir kısmını eline geçirdi ise de elinde tutamadı ve mücadele devam etti.
112	VII. Mithradates(20’li yaşlarında) annesi ve kardeşini öldürerek tek başına Pontos tahtına çıktı.	Kolkhis’e(Gürcistan’da) kadar Batı Karadeniz’de hakimiyet kurmak istiyordu. Kırım’da bazı girişimleri oldu.
109/108	VII. Antiokhos Grypos ile IX. Antiokhos’un devleti bölüşmesi.	Kuzey hakimiyeti Grypos’da kaldı.
107	III. Kleopatra küçük oğlunu tahta geçirmek için fırsat kolluyordu ve bu M.Ö. 107 tarihinde gerçekleşti.	IX Ptolemaios Soter II, Kıbrıs’a sığındı ve X. Ptolemaios Aleksandros tahta çıktı.
104	Hyrkanos’un oğlu Artistoboulos Hasamoneus tahtına geçti.	Artistoboulos kral unvanını kullandı; 63 yılına kadar bu unvan kullanılmıştır.
102	Roma’nın Cilicia Eyaletini kurması.
101	III. Kleopatra’nın ölümü	X. Ptolemaios Aleksandros tarafından öldürüldü. Bu tarihte Kyrene’de farlı, Kıbrıs’ta farklı ve Mısır’da farklı krallar vardı(Üçü de VIII. Ptolemaios’un oğullarıydı).
101	Roma’nın “Korsanlık Yasası”
90’lar	Ermeni Kralı Tigranes’in Doğu Anadolu’da kendi krallığını inşa etmesi	Tigranes Mithridates’in kızıyla evlendi. Parthlarla ilişki içindeydi. Roma’nın Kappadokia kararına rağmen Kappadokia’yı işgal etti ve tahta Mithridates’in oğullarından birini tahta çıkardı.
96	VIII. Prolemaios’un oğlu Kyrene Kralı Apion’un ölümü	Kyrene’yi babası gibi Roma’ya vasiyet etti.
96	VII. Antiokhos Grypos’un ölümü.
95	IX. Antiokhos Kyzikenos’un ölümü.	IX. Antiokhos’un oğlu X. Antiokhos Eusebes-Dindar- ile Grypos’un beş oğlu arasında taht mücadeleleri devam etti.
95	Roma’nın Kappodokia’ya Ariobarzanes’i kral olarak ataması.	VII. Mithradates’in hareketi Kapadokia’ya yöneldi karşısında Bithinya kralı III. Nikomedes’i rakip olarak buldu. Bu durum Roma çıkarlarına uyumlu olmadığı için iki rakibinde işgal ettikleri topraklardan çıkmalarını istedi ve Kappadokia’yı özgür ilan etti. Kappadokia durumdan memnundu ve Roma’dan kendisinde kral atamasını isteyerek Ariobarzanes’i önerdi.
92	Kappadokia kralı olarak atanmış Ariobarzanes’e Roma valisi Lucius Cornelius Sulla’nın eşlik etmesi.	Tigranes’in Kappadokia’yı ele geçirmesi sonrası Ariobarzanes Roma’ya gitmişti ve dönüşüne Roma valisi eşlik ediyordu.
92	Bithinya Kralı III. Nikomedes’in ölümü	Mithridates Bithinya taht seçimine müdahale ederek kendi adayını çıkardı. IV. Nikomedes(III. Nikomedes’in oğlu) Roma’ya gitti(M.Ö. 91).
89	X. Ptolemaios Aleksandros İskenderiyeliler tarafından sınır dışı edildi ve ölümü.	X. Ptolemaios, İskender’in altın lahtini eritmiştir(kiralık askerlerin parasını ödemek için).
88	IX. Ptolemaios Kıbrıs’tan gelerek kızı Kleopatra Berenike ile Mısır’a hükmetti. Önceden Kleopatra Berenike X Ptolemaios’un eşiydi(IX. Ptolemaios ile evliliği söz konusu değildir).
88	Atina’nın Pontos kralı VI. Mithridates Eupator’ı Roma’ya karşı desteklemesi.	M.Ö. 171 yılında gerçekleşen Makedonya zaferinden sonra Atina’ya Delphoi adası bırakılmıştı ve Roma ile iyi ilişkileri olan Atina zenginleşmişti. M.Ö. 88’e kadar Atina’nın refahı yerinde oldu.
88	Mithridates, Kappadokia, Bithinya ve Roma’nın Asia Eyaletine karşı harekete geçti: I. Mithridates Savaşı	Roma’nın Kappadokia ve Bithinya’daki müdahalelerinden memnun değildi.
1 Mart 86	Roma valisi Lucius Cornelius Sulla Atina’ya girdi.	88’de Delphoi Roma sayesinde zenginliğini kazandığının farkındaydı, Roma’ya sadık kaldı; Atina ise Delphoi saldırdı. Roma valisi 87’de Yunanistan’a geldi ve M.Ö. 86’ya kadar Atina’yı kuşatmada tuttu.  1 Mart 86’da şehre girdi. Şehir yağmalandı.
85	Lucius Cornelius Sulla, Pontos ile barışı sağladı: Dardanos Barışı	Mithridates savaş tazminatı ödeyecek, Bithinya, Kappadokia, Paphlagonia topraklarından çıkacaktı. (90’dan beri Roma’da süren iç savaştan dolayı bununla yetinildi) Mithridates, Pontos’u yönetmeye devam edecekti.
84	Grypos’un 5 oğlunun ölümü sonrası Syria yöneticileri Armenia kralı Tigranes’i Antiokheia’yı alması için davet etti.	Tigranes Antiokheia’yı aldı.
82	II. Mithridates Savaşı	Roma valisi Sulla’nın subayı Lucius Murena’nın saldırısı ile savaş başladı.
80	IX. Ptolemaios’un ölümü	Roma’da tutulan XI. Ptolemaios Aleksandros II, Roma tarafından tahtı alması için Mısır’a gönderildi. Kleopatra Berenike ile evlenmesi gerekiyordu ama ne o ne de Kleopatra bu fikirden hoşlanıştı. Halkın sevdiği Kleoptra Berenike’yi öldürdü; ilk fırsatta halk XI. Ptolemaios’u linç etti.
80	II. Soter’in gayrimeşru oğlu XII. Ptolemaios Neos Dionysos’un tahta çıkması.	Roma ne kadar kabul etmemişse de Mısır’ın ilhakına kadar bu durumu hoş görmüştür. XII. Ptolemaios kız kardeşi Kleopatra Tryphaina ile evlendi.
74	IV. Nikomedes’in ölümü ve varisi olarak Bithinya’yı Roma’ya bırakması.
74	Üçüncü Mithridates Savaşı	Marcus Aurelius Cotta, Bithinya’ya; Lucius Licinius Lucullus, Asia’ya Mithridates ile savaşmak üzere gönderildi. Roma Pontos Devletini ortadan kaldırmak niyetindeydi. 72 yılına geldiğinde Mithridates Karadeniz’e dönmek zorunda kaldı. Lucullus 71’de Pontos’un merkezinde Mithridates ile karşılaştı. 70 yılında ise Sinop ve Amasya’yı ele geçirdi. Tigranes’e sığınmış olan Mithridates’in teslimi istendi ise de Tigranes reddetti.
69	Tigranes Küçük Asya’da olası bir Roma saldırısından dolayı Syria’dan çekildi.	XIII. Antiokhos bunu fırsat bilerek Antiokheia’ya geldi. Taht için mücadeleler devam etti.
69	Delphoi’nun karsonlarca yağmalanması.	M.Ö. 171 yıllarındaki gelişmeler sonrası adada gümrük vergisi Roma’lılarca kaldırılmıştı. Tüccarların buraya ilgisi ile bir zenginlik oldu. 88’de Atina’nın zararı ile sekteye uğrasa da toparlanmaya girmişti. M.Ö. 69’daki korsan saldırısı sonucu ticari merkez hüviyetini kaybetti.
67	Gnaeus Pompeius Magnus’un Akdeniz’deki korsanlara karşı olağanüstü yetkilerle görevlendirilmesi.	68’de Kilikia’ya; 67’de Bithinya ve Pontos eyaletlerine yeni valiler atandı.
64	Gnaeus Pompeius Magnus Küçük Asya’daki meselelerini hallettikten sonra Antiokheia’ya geldi.	Burada Seleukos iktidarı tamamen sona ermişti, bu tarihe kadar hep iç savaşlar yaşamış ve çevresinde hiç prestij kalmamıştı. Roma yönetimi açısından bu bölgenin güvenliği önemliydi ve Syria artık bir Roma eyaleti oldu.
63	Mithridates’in intihar ederek ölmesi.	74 yılında olan savaştan bu yana Roma’nın elinden hep kurtulmuş; Tigranes’e sığınmıştı; 64’de Tigranes’in sıcak bakmadığı sığınmadan dolayı Bosporos Krallığı’na gitti ve burada iktidarını sağlamlaştırmaya çalıştıysa da bir isyanın çıkması ile hayatına son verdi. Pharnekes babasının yerine geçti ve Roma’nın sempatisini kazandı.
59	XII. Ptolemaios’un Roma tarafından tanınması.	Konsül Iulius Caesar tarafından “Roma’nın dostu ve müttefiki” olarak ilan etti.
58	Kıbrıs Roma eyaleti oldu.	XII. Ptolemaios Mısır’da tahta çıktığında, Kıbrıs’ta da kardeşi tahta çıkarılmıştı. XII Ptolemaios’un Roma tarafından tanınma çabalarını kardeşi gerçekleştirmediği için Kıbrıs bu tarihte Roma eyaletine çevrildi.
58	XII. Ptolemaios İskenderiyeliler tarafından tahta istenmiyordu ve XII. Ptolemaios tahta kalmak için Roma’dan yardım istedi.	Kleopatra Tryphaina, kızı XII. Ptolemaios’un kızı Berenike’yi tahta ortak yaparak yönetimi aldı.
57	Kleopatra Tryphaina’nın ölümü.	Berenike’nin yönetimi ve Arkhelaos ile evelenmesi.
55	Roma tarafından XII. Ptolemaios tekrar tahta oturtuldu.	Romalı iş adamı Gaius Rabirius Postumus krallığın baş mali memuru oldu. Getirdiği birliklerle, XII. Ptolemaios verdiği borcu çıkarmak için ülkede faaliyet gösterdi.
51	XII. Ptolemaius’un ölümü.	Roma, Mısır’ın ilhakı konusunda karar verememişti. Bu yüzden 49 yılında Caesar ve Pompeius arasında savaş çıktı.
51	XII Ptolemaios’un vasiyeti ile kızı IV. Kleopatra(VII. olarak bilinir) Philopator-babasever- tahta oturdu.	On yaşındaki kardeşi XIII. Ptolemaios onunla evlendirildi.
49	Roma Mısır’da sadece XIII. Ptolemaios’u sayarak, Kleopatra’yı saymadı.
48	Pharsalos Savaşı	Roma iç savaşında Pompeius bu savaşta yenilerek kaçtı ve Mısır’a kaçtı. IV. Kleopatra için durum değişti.
48	XIII. Ptolemaios ve IV. Kleopatra’nın karşılaşması(Mısır’da iç savaş M.Ö. 49-47)	Bu sırada Mısır’a gelen Pompeius öldürüldü. Caesar İskenderiye’ye vardığında, Pompeius’un kellesi gösterildi. Rivayete göre bunu görünce ağlamıştı.
47	Caesar İskenderiye’de kontrolü yeniden sağlıyor.	İskenderiye’de isyanla karşılaşan Caesar, Ptolemaios güçleri ile çarpışmak zorunda kaldı; Takviye kuvvetlerle kontrolü ele almayı başardı. XIII Ptolemaios bu sıralarda öldü. XIV. Ptolemaios, IV. Kelopatra ile evlendirildi. Roma’da iç savaş devam ediyordu ve Caesar İskenderiye’den ayrıldı.
15 Mart 44	Caesar’ın ölümü	Bu sırada Kleopatra ve Caesar’ın ismini verdiği oğlu Kaisoros Roma’da yaşıyordu. Sonrasında Mısır’a dönerek kardeşinde iktidarı alarak, oğlu ile beraber Mısır yönetimine geçti.
42	Philippi Savaşı	Antonius ve Octavius arasında Roma ikiye bölündü. Kleopatra, Antonius’u nasıl kazanacağını biliyordu. Antonius ile IV. Kleopatra’nın üç çocuğu oldu.
31	Action Savaşı	Antonius, Roma iç savaşını Octavius’a karşı kaybetti. Mısır, Roma’nın eyaleti hailine geldi.
30 Ağustos 31	Octavius’un Mısır’ı ziyaret etmesi.	Bu ziyaret sırasında Ptolemaios’lara son verdi. Kleopatra intihar etmiş; oğulları Roma’ya götürülmüştü.

KAYNAK: R. Malcolm Errington, Hellenistik Dünya Tarihi M.Ö. 323-30, (Çev. Gülşah Günata), Homer Kitabevi, İstanbul 2017.