 |
| All About Histroy; John Man'in "Büyük Kiros Efsanevi Pers Prensi" |
All About Histroy Dergisi'nin ağustos-temmuz sayısındaki, John Man'in "Büyük Kiros Efsanevi Pers Prensi" isimli yazısına dair bir iki hususa değinmek istiyorum. Kapakta yazı "Pers İmparatoru Büyük Kiros" olarak tanıtılmasına rağmen, yazının ilk sayfasında yazı "Büyük Kiros Efsanevi Pers Prensi" şeklinde başlar.
Yazıda Ahameniş, Kyros'un atası olarak gösterilmiş ama Ahameniş ile kast edilen kişiyi, Kyros'un atası olarak göstermek Darius'un propaganda icadı olabilir. Ahameniş, Darius'un atasıdır. Darius, atasını Kyros'un soyağacına bağlayarak, darbe ile ele geçirdiği iktidarı meşrulaştırmak istiyor olmalıdır. Anşan Kralı Kserkses'in oğlu olan Kyros'un dedesinin de ismi Kyros'tu; Büyük Kyros, II. Kyros'dur. Bir kral çocuğunun dedesinin sarayında öldürülmek istenmesi, çobanlar tarafından büyütülmesi, Eski Mezopotamya masallarının Kyros'a uyarlanmasından başka bir şey olmasa gerek! Kyros, Medlere "ben sizin kralınızın torunuyum" demiş olabilir mi? Belki de Kyros Astiages yanına rehin olarak verilmiş olabilir mi? Bu sorular benim zorlamalarım tabi! Kyros'un kendisine Marduk'un yol gösterdiğini Babillilere söylediği düşünülürse her şey mümkün olabilir.
 |
| Anşan Kralı/Ahameniş Hükümdarı Büyük Kyros, II. Kyros |
Babil tanrısı Marduk'un Kyros'u Babil'deki sapkınlığı durdurmak üzerine seçtiği ve yolunu açtığını anlatan Babil din adamlarının anlatıları çok hoştur. Nabonidus'u Marduk'u ihmal etmek ile suçlarlar. Bu dönemde Mezopotamya'nın Ay tanrısının önem kazandığı da bir gerçektir. Kyros, Babil din adamları ile işbirliği içinde bu olaydan ustalıkla faydalanmıştır. John Man'in yazısında Kyros Silindiri'ne şöyle atıf yapılır:
Kiros Silindiri'nde, Nabonidus'un dengesiz ve dinsiz olduğu, büyük tanrı Enlil'in, Kiros'u tapınakları onarıp ülkeye huzur getirmesi ve ülkeden kaçanları geri kabul ederek başkenti yeniden inşa etmesi için aracı olarak seçtiği iddia edilmektedir. Silindirin üzerindeki bir başka ifade ise şöyle: “Tanrıların heykellerini eskiden bulundukları yerlerine, ebedi ikametgâhlarına geri getirdim. Halkı yeniden bir araya topladım ve evlerine dönmelerini sağladım..."
Eski Ahit göndermeleri için yine İncil lafzı kullanılmış, oysa Kyros'a ait anlatılar Eski Ahit'in İşaya ve Ezra bölümlerinde yer alır. The Bible'ı İncil diye çevirmeden önce bir dikkat kesilmek gerekiyor. Yahudilerin tarih anlatısında Kyros birden mesih oluverir. Med, Lidya, Babil ve OrtaAsya'nın Güneybatı topraklarında başarıyla at koşturan Kyros, "Ben, Kyros'un. Kainatın hükümdarı! Büyük kral, güçlü kral, Babil'in kralı, Sümer ve Akad'ın kralı, dünyanın dört bucağına hükmeden kral!" diye Kyros Silindiri'nde şaha kalkar.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder