Yunan harfli Türkçe Angeliaforos Çocuklar İçin süreli yayınının 1 Ağustos 1877 tarihli sayısında "ON" metni, Mısır'da bulunan Heliopolis kentini anlatmaktadır. Metinde kentin ününden, isminden ve kalıntılarından söz edilmektedir. İstanbul At Meydan'ında bulunan dikilitaşın bu şehirden geldiği söylenmektedir ve kentte kalan başka bir dikilitaş, At Meydan'ında bulunan dikilitaş ile mukayeseli anlatılmaktadır. Herodot ve Platon'un ise bu kente geldikleri söylenmektedir.
ON
 |
| ON'DAKİ DİKİLİ TAŞ |
On, Mısır'ın kesim diyarında bir vakit ilm ve servetiyle [cihetiyle] meşhur bir şehirdi. Eliupolis(Heliopolis) şehrinin viraneleri On şehrinin mevkiini gösterir.
Adı geçen şehir[Mezkur şehir] Kitab-ı şerifte birkaç mahalde zikr olunmuştur. Hezekiel mezkur şehri On ve Ieremias Vethsamus(Beyt-şemeş) şeklinde isimlendirir [tesmiye eder].
Yunanicede Heliopolis ve İbranicede Vethamus ikisi dahi "Güneş şehri" manasınadırlar. Şehr-i mezkure bu ismin verilmesi ya o şehrin mükellef ve şirin bir şehir olması sebebiyle, yahut mezkur şehirdeki putperest kahinlerinden icra olunan bir tür güneş ibadeti sebebi ile olmalıdır.
Mezkur şehirde Iosef'in kayın pederi olan Potifera'nın icra-ı kehanet ettiği mabedin civarında gayet büyük ve mükemmel ve meşhur bir medrese vardı.
Herodotos Tevarih'inin bir kısmını burada yazdı.
Platon nam alim Feylosofluk tahsil etmek için bir müddet mezkur medresede oturdu. Kambis, Mısır'ı zapt ettiğinde mezkur şehri harap etti, bin sekiz yüz seneden beri atik binalarının ancak bazı harabesinden gayrı şey kalmadı. İstanbul'da At meydanında kırmızı taştan bir dikili taş vardır ki On'dan getirilmiştir. Bundan başka mezkur şehrin viranesinde otuz arşın kadar uzunlukta kırmızı taştan bir dikili taş daha kalmıştır. Buğday tarlaları içinden geçer dolaşık bir yol ile mezkur dikili taşın eteğine varılır. Taşın dört tarafında At meydanındaki taşın üzerinde bulunduğu gibi görünüşlü yazılar bulunur. Taşın bir tarafında yukarıdan aşağıya dek eşek arısı yuvaları sarkılı olup işaretleri sanki bütün bütüne kapamıştırlar.
On'da ve At meydanında bulunan dikili taşlar hakkında ancak şu kadar malumatımız vardır ki, o taşlar Iosef doğmazdan evvel orada dikilmişlerdir [rekz olunmuş idiler] ve Potifera günden güne icra-i kehanet ettiği vakit o taşların yanından geçerdi ve Iosef'in zevcesi olan Aseneth'in gelin olduğu sabah gördüğü şeyi şimdi biz dahi görmekteyiz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder