Amerika'da İngiltere'nin On Üç Koloni Haritaları; Kolonial Amerika

Amerika'da İngiltere'nin On Üç Kolonisi; Kolonial Amerika

Amerika'da İngiltere'nin On Üç Kolonisi; Kolonial Amerika

Amerika'da On Üç Koloni; Kolonial Amerika

16. Yüzyılın sonlarından itibaren Avrupa Devletleri Amerika topraklarında koloniler kurmaya başlamışlardır. Amerika'da ilk koloniler kurmuş devletler İspanya, Fransa ve İngiltere'dir. İngiltere, Virgina topraklarında ilk kolonisini(1607) kurmuştur. İngiltere'nin Amerika topraklarındaki kolonilerinin sayısı zamanla on üçe ulaşacaktır. Kolonilerin kurulma sebepleri ticaret(ticaret şirketleri tarafından), dinsel özgürlük ve toprak(toprak sahipleri tarafından) olarak ayrılmaktadır. 

İngiltere, bu on üç koloniyi kendi sömürgesi haline getirecek, hem kolonide yaşayan insanları savaşta asker olarak kullanacak(Yedi Yıl Savaşları; İngiltere-Fransa) hem de vergi geliri alacaktır. Yedi Yıl Savaşları'ndan sonra İngiltere, kolonilerde Damga Pulu Kanunu ile ekonomiye katkı sağlamıyı amaçlayacaktır. Bunun üzerine 1765 tarihinde Koloniler Kongresi toplanacaktır. Kongreye 9 koloniden 28 üye katılmıştır. İngiltere Kralına, "daha adil ve insancıl" olması için dilekçe yazılmıştır. 1766 tarihinde Damga Pulu Kanunu geri çekildi fakat kolonilerle ilgili bütün kararlar Avam Kamarasına bırakıldı. 

1767 tarihinde Towsherd Kanunu ile birtakım ürünlerde vergileri artırılacaktır. Koloniler damga pulu olaylarından itibaren yapmaya başladıkları eylemleri artırarak devam edeceklerdir. 1769 tarihinde Massachusetts kolonisi asi ilan edilecektir. Çay üzerindeki vergi hariç vergiler geri düşürülecek. Elinde fazladan çay olan İngiltere, Amerika'ya çay satmak için vergilere düşürecektir. 16 Aralık 1773 tarihinde Boston'da İngiliz gemisi basılarak 343 sandık çayın denize dökülmesinin ardından, İngiltere Boston Limanı Kanunu(1774) ile Boston Limanı'nı kapatma kararı alacaktır. 

Virgina kolonisinin "Amerika'nın birleşik  menfaatleri" için  kolonileri kongreye davet edecektir. 1774 tarihinde Birinci Kontinental Kongre'si Philadelphia'da gerçekleşecektir. Bu kongrede İngiltere ile yapılan ihracat ve ithalat durduruldu. Boston Limanı'nın kapatılmasına Massachusets Kolonisi'nin direnmesi onaylandı ve direniş desteklendi. 

18 Nisan 1775 tarihinde Boston'da İngiliz Askerleri ile halk arasında silahlı çatışmalar başladı. Amerika kolonileri İngiltere kralına haklarını kabul ettirmek istiyorlardı. Bağımsızlık kararı mücadele içerisinde alınacaktır. 10 Mayıs 1775 tarihinde Philadelphia'da İkinci Kontinental Kongresi toplanacaktır. Amerika ordusunun başına başkumandan olarak George Washington getirilecektir. 

Virgina Kolonisi ilerleye süreçte bağımsızlık kararının alınmasını isteyecektir. 4 Temmuz 1776 tarihinde Thomas Jefferson başkanlığında bir heyet Bağımsızlık Beyannamesini hazırlayacaktır. 1777 tarihine kadar birçok yenilgi alan Amerika Bağımsızlık Mücadelesi, Fransa'nın silah yardımları ile 17 Ekim 1777 tarihinde İngiliz ordusunu büyük bir yenilgiye uğratacaktır: Saratoga Zaferi.

Fransa, İngiltere'den çekindiği için Amerika Bağımsızlık Mücadelesi'ne gizliden destek olmaktaydı. İngiltere'nin Saratoga yenilgisinden sonra, 6 Şubat 1778 tarihinde Amerika ile Fransa arasında ittifak yapıldı. İttifakı Amerika tarafında Benjamin Franklin imzaladı. Bu ittifakla beraber Fransa Amerika Birleşik Devletleri'nin bağımsızlığını tanımaktaydı. 

21 Haziran 1779 tarihinde İspanya, İngiltere'ye savaş ilan etti. İspanya ile Fransa arasında ise bir ittifak gerçekleşti. İngiltere, Hollanda'nın düşmanları ile ticaret yapmasını istemiyordu. Hollanda bu isteklerini yerine getirmedi. İngiltere ise Hollanda'nın yanında savaşa girmesini istiyordu. Bu da gerçekleşmeyince 1781 tarihinde İngiltere, Hollanda'ya savaş ilan etti. Hollanda bu kararın ardından Amerika'ya doğrudan yardım etmeye başladı. Amerika bu  destekler sayesinde 19 Ekim 1781 tarihinde İngiliz ordusunu teslim olmak zorunda bıraktı. Yorktown Zaferi ile ordunun teslim olmasından sonra savaş sona erdi. 3 Eylül 1783 tarihinde gerçekleşen Paris Barış Anlaşması ile beraber Amerika Birleşik Devletleri'nin bağımsızlığı sağlandı. Amerika içerisinde Federalistler ve Anti-Federalistler arasında Anayasa tartışmaları uzun bir süre devam etti. 17 Eylül  1787 tarihinde Federalistlerin hakim olduğu Yeni Anayasa kabul edildi. 9 eyaletin Anayasayı kabul etmesinin ardından 1789 tarihinin Ocak ayında başkanlık seçimi yapıldı. Amerika Birleşik Devletleri'nin ilk başkanı George Washington oldu. 1790 tarihine kadar ise tüm eyaletler Anayasayı kabul ettiler.

Kaynak: Fahir Armaoğlu, 19. Yüzyıl Siyasi Tarihi, TTK, Ankara 1997, s. 23-33.