BİR MİKTAR AKÇE FAİZİN FAİZİ İLE NE KADAR ARTABİLİR (1873)

23 Temmuz 1873 Angeliaforos Haftalık Gazetesi

Bir lira yani yüz kuruş faize verip, yıllık güzeştesini[1] sene ve sene anaya zam ederek faizin faizine aldığımız halde, yüz sene hitamında o bir adet lirayı, güzeştenin yüzde bir, iki, üç yahut daha ziyade olduğuna göre, ber-vech-i ati[2] artmış bulunur.

KURUŞ	SENE	FAİZ	KURUŞ
100	100	%1	275
“	“	%3	1, 925
“		%6	34,012
“	“	%8	220, 300
“	“	%9	544, 300
“	“	%10	1, 380, 900
“	“	%12	8, 467, 500
“	“	%15	117, 440, 500
“	“	%18	1, 514, 500, 700
“	“	%24	255, 179, 940, 400

Bundan 250 sene kadar akdem[3] Filemenk Devleti şimdiki New York (Νιού Γιόρκ) şehrin(in) yerini Amerika’nın yabanilerinden 600 kuruşa satın aldı. Satanlar mezkûr 600 kuruşu bir bankaya verip ve sene ve sene o meblağın güzeştesini de ananın üstüne vurdurarak faizin faizine de almış olsalar idi, bugün o 600 kuruş şimdi New York şehrinde bulunan emlakın kâffesine[4] bugün ki fiyat üzere satın almaya kâfi olurdu. Bu yolda faize verilen akçe böyle acayip tarz ile artar.

---

[1]GÜZEŞTE: sıf. (Fars. guẕeşten “geçmek”ten guẕeşte)
1. Geçmiş olan, geçen: 
2. i. târih. Osmanlılar’da devletin yaptığı iç borçlanmalarda halka ödenen fâiz ve genellikle fâiz karşılığı kullanılan kelime.
ѻ Güzeşte maaşlar: Memurların ödenmesi gecikmiş maaşları.
● Güzeştegân: i. (guẕeşte’nin çoğul eki -ān almış şekli) Geçmiş olanlar, daha önce gelip geçmiş kimseler: “Güzeştegân-ı şuarâ: Daha önce yaşamış olan şâirler.” Ba’de’l-asr huffaz tarafından menkıbe-i velâdet-i Peygamberî tilâvet ve ecr ü mesûbatı güzeştegân-ı esnaf ile ashâb-ı evkaf ervâhına ihdâ olunur (Mec. Um. Bel.). Bkz. http://lugatim.com/s/g%C3%BCze%C5%9Fte

[2] Aşağıdaki gibi.

[3] Önce.

[4] Tamamına.