Plutarkhos'un Demosthenes-Cicero İsimli Eserinden "Pers"lere Dair Alıntılar

Demosthenes'in Ölümü

Demosthenes ve Büyük Kral(III. Darius)

1

"Yunanları Philippos'a karşı savunmayı siyasete karışmak için güzel bir fırsat olarak gördü. Bu amaç uğruna büyük bir mücadele verdi ve kısa zamanda cesaretiyle yeteneği sayesinde ün kazanıp Yunanların gözünde saygın bir mertebeye ulaştı, Büyük Kral dâhil, herkes ona hayran kaldı; Philippos'un sarayında ondan konuşulur oldu, hatta ondan nefret edenlere bile çok değerli bir insan olduğunu kabul ettirdi. Mahkemelerde onunla birçok kez karşı karşıya gelen rakipleri Aiskhines ile Hypereides bile onun hakkında benzer şeyler söyledi." (Plutarkhos, 2020, s. 12-13.)

2

"Aynı dönemde hatiplik yapan Phokion, Makedon taraftarı ve karşıt partinin lideri olmasına karşın, cesareti ve dürüstlüğü nedeniyle Ephialtes, Aristeides ve Kimon kadar sevildi. Oysa Demosthenes, Demetrios’un dediği gibi hem savaş hâlinde korkaklık gösterdiğinden, hem de Philippos ile diğer Makedonlar karşısında çok katı bir tavır takındığı hâlde Pers kralına da aynı şekilde davranmadığından, yani ondan para aldığı söylendiğinden pek takdir görmedi. Atalarının erdemlerini övmekte üstüne yoktu, ama onları örnek almayı bilemedi." (Plutarkhos, 2020, s. 14.)

3

{Philippos}"Ancak içkinin tesiri geçtikten sonra bu kadar büyük bir risk almasına neden olan hatibe büyük hayranlık duydu. Sadece bir gün içinde yaptığı ateşli ve kışkırtıcı konuşmayla o kadar kişiyi ayaklandırabilme ve kendisini de acilen saldırmaya mecbur edebilme kabiliyetiyle ürperdi. Bu arada Demosthenes’in şanı Pers kralına kadar ulaşmıştı. Kral sahil bölgelerindeki satraplara mektuplar ve yüklü bir para gönderip Demosthenes'i hoşnut tutmalarını emretti, zira Makedon kralına karşı halkı bir tek onun ayaklandırabildiğine inanmıştı. Bunları daha sonra İskender ortaya çıkardı. Sardes'i ele geçirdiğinde Demosthenes'in aldığı büyük meblağları gösteren evraklar ve ona ait birkaç mektupla kralın komutanlarından gelen cevapları buldu." (Plutarkhos, 2020, s. 19.)

4

"Atina’yı ziyaretimden az bir süre önce şöyle bir olayin cereyan ettiği söylenir: Komutanı tarafından mahkemeye verilen bir asker elindeki parayı ne yapacağını bilemediğinden Demosthenes’in bir çınar ağacının yanında bulunan heykelinin avucuna bırakmış. Ya askerin isteyerek koyduğu ya da rüzgârın rastgele düşürdüğü yapraklarla paralar örtülmüş ve uzun bir süre öylece kalmış. Asker dönüp paralarını bıraktığı gibi bulunca haberi herkese yaymış. Bundan sonra aklı başında insanlar Demosthenes’in rüşvet almadığını anlatan şiirler yazmakta birbirleriyle âdeta yarışa girmişler." (Plutarkhos, 2020, s. 28-29.)

***

Partlar

5

"Cicero savaş alanında Parthlar tarafından öldürülen genç Crassus’un yerine Romalıların Augures35 adını verdikleri dinî makama atandı. Daha sonra kurayla kendisine Kilikya valiliği verildi. On iki bin piyade ve bin altı yüz atlı ile bölgeyi kontrol altında tutabilmek ve Kral Ariobarzanes ile dostça bir ilişki kurmak üzere yola çıktı. Romalıların Parthlara yenik düşmelerinden ve Suriye'deki karışıklıktan ümitlenen Kilikyalılar o dönemde ayaklanmaya kalkışmışlardı, ancak Cicero’nun ılımlı yönetimi onları yatıştırdı. Cicero krallar dâhil hiç kimseden hediye kabul etmedi. Eyaletlerin masraflı akşam yemeklerini kaldırdı, en seçkin vatandaşlara da kendi parasıyla çok görkemli olmasa da gereğince zengin ziyafetler verdi." (Plutarkhos, 2020, s. 64.)

Kaynak:

Plutarkhos, Demosthenes-Cicero/Paralel Hayatlar, Çev. İo Çokona, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2020.