FAİZ MADDELERİ(MEZOPOTAMYA KANUNLARI, KİTAB-I MUKADDES VE KURAN)

Kuran

KURAN

BAKARA

275. Faiz yiyenler, ancak şeytanın çarptığı kimsenin kalktığı gibi kalkarlar. Bu, onların, “Alışveriş de faiz gibidir” demelerinden dolayıdır. Oysa Allah, alışverişi helâl, faizi haram kılmıştır. Bundan böyle kime Rabbinden bir öğüt gelir de (o öğüte uyarak) faizden vazgeçerse, artık önceden aldığı onun olur. Durumu da Allah’a kalmıştır. (Allah, onu affeder.) Kim tekrar (faize) dönerse, işte onlar cehennemliklerdir. Orada ebedî kalacaklardır.

276. Allah, faiz malını mahveder, sadakaları ise artırır (bereketlendirir). Allah, hiçbir günahkâr nankörü sevmez.

278. Ey iman edenler! Allah’a karşı gelmekten sakının ve eğer gerçekten iman etmiş kimselerseniz, faizden geriye kalanı bırakın.

ALİ İMRAN

130. Ey iman edenler! Kat kat arttırılmış olarak faiz yemeyin. Allah’a karşı gelmekten sakının ki kurtuluşa eresiniz.

NİSÂ

160, 161. Yahudilerin yaptıkları zulüm ve birçok kimseyi Allah yolundan alıkoymaları, kendilerine yasaklanmış olduğu hâlde faiz almaları, insanların mallarını haksız yere yemeleri sebebiyle önceden kendilerine helâl kılınmış temiz ve hoş şeyleri onlara haram kıldık. İçlerinden inkâr edenlere de acı

bir azap hazırladık.

RUM

39. İnsanların malları içinde artsın diye faizle her ne verirseniz, Allah katında artmaz. Ama Allah’ın hoşnutluğunu isteyerek her ne zekât verirseniz; işte bunu yapanlar sevaplarını kat kat arttıranlardır.

KUTSAL KİTAP

ÇIKIŞ

22/25. Halkımdan birine, yanında sıkıntı çekene ¸ ödünç para ¸ verirsen, ona tefeci gibi davranmayacaksın. Ondan faiz almayacaksın.

LEVİOĞULLARI

25/35. Eğer kardeşin yoksul düşer ve muhtaç durumda yaşarsa, yabancıya ve göçmene yaptığın gibi ona da yardım edeceksin ki, aranızda yaşamını sürdürsün. 

25/36. Ondan faiz ve kâr alma Tanrından kork. Kardeşin aranızda¸ yaşamını sürdürsün.

25/37. Ona faizle borç vermeyeceksin; verdiğin yiyecekten kâr sağlamayacaksın.

TEKRAR

23/19. Kardeşine ister para, ister yiyecek, isterse de faiz alınabilecek başka bir şey vermiş ol, ondan faiz almayacaksın.

23/20. Yabancıdan faiz alabilirsin, ancak kardeşinden almayacaksın; böyle yap ki, mülk edinmeye

gittiğin diyarda giriştiğin her işte Tanrın Yehova’dan bereket göresin.

NEHEMYA

5/10. Ben, kardeşlerim ve hizmetkârlarım da onlardan bazılarına ödünç para ve tahıl veriyoruz. Rica ederim, faizle borç vermeyi bırakın.

5-11. Rica ederim, onların tarlalarını, bağlarını, zeytinliklerini, evlerini geri verin. Ayrıca faiz olarak almış olduğunuz paranın, tahılın, yeni şarabın ve yağın yüzde birini de verin.

MEZMURLAR

15/5 Parasını faizle vermez,

Masum insanın zararına rüşvet almaz.

İşte bunları yapan asla sarsılmaz.

ÖZDEYİŞLER

28/8 Faizle ve tefecilikle servetini büyüten, aslında onu düşkünleri kayıran için biriktirir.

İŞAYA

24/1 İşte, Yehova ülkeyi boşaltıyor, viraneye çeviriyor; altını üstüne getiriyor, üzerinde yaşayanları dört bir yana dağıtıyor.

24/2 Halkla kâhin arasında, hizmetkârla efendi, hizmetçiyle hanım, alıcıyla satıcı, ödünç alanla ödünç veren, faiz ödeyenle faiz alan arasında fark kalmayacak.

24/3 Ülke mutlaka boşaltılacak ve yağmalanacak; çünkü bunu Yehova söyledi.

24/4 Ülke yas tutuyor, kuruyup gidiyor. Toprak kuruyor, solup gidiyor. Ülkenin büyük adamları sararıp

soluyor.

HEZEKİEL

18/5 Eğer bir adam adalet ve doğruluktan ayrılmayan dürüst biriyse;

18/6 dağlarda putlara sunulan kurbanlar yemediyse, İsrail evinin iğrenç¸ putlarından medet ummadıysa, komşusunun karısını kirletmediyse ve âdet halindeki bir kadına yanaşmadıysa;

18/7 kimseye kötu davranmadıysa; rehin aldığını geri verdiyse; çalıp çırpmadıysa, kendi ekmeğini aç olana verip çıplak olanı giydirdiyse;

18/8 hiçbir şeyini faizle vermedi ve tefecilik yapmadıysa; haksızlıktan elini çektiyse ve iki kişi arasında

adaleti yerine getirdiyse;

18/9 kanunlarıma uyduysa ve hakikate uygun yaşamak için hükümlerime bağlı kaldıysa, o gerçekten doğru biridir. Mutlaka yaşayacaktır. Ulu Rab Yehova’nın sözü.

18/13 Tefecilik yaparak yüksek faiz almıştır. O kesinlikle yaşamayacaktır. Bütün bu iğrenç¸ işleri yapmıştır. Evet, mutlaka öldürülecektir. Kendi kanından kendisi sorumludur.

18/17 mazluma sıkıntı vermedi; tefecilik yaparak faiz almadı; hükümlerime ve kanunlarıma uydu. Bu oğul babasının suçu yüzünden ölmeyecektir; mutlaka yaşayacaktır.

22/12 Senin içinde kan dökmek için rüşvet aldılar. Tefecilik yaparak faiz aldın, komşularını dolandırarak zorbalıkla kazanç edindin ve Beni unuttun. Ulu Rab Yehova’nın sözü.

22/13 Ve işte, edindiğin haksız kazancı ve senin içinde dökülen kanı görünce ellerimi birbirine vurdum. 22/14 Sana karşı harekete geçtiğim gün yürekli olabilecek misin, ellerinde derman olacak mı? Ben Yehova, bunu Ben söyledim ve yapacağım.

22/15 Seni milletler arasına dağıtacağım ve memleketlere savuracağım; içindeki kiri söküp atacağım. 22/16 Milletlerin gözü önünde aşağılanacaksın ve anlayacaksın ki Ben Yehova’yım.

HABAKKUK

2/6 Onların diline düşecek;  hakkında kinayeli, imalı sözler söyleyecekler. Söyle denecek: ‘Kendisine ait olmayan malı çoğaltanın borçlarını artırıp duranın vay haline! Bu daha ne kadar sürecek? ¨

2/7 Senden faiz isteyenler bir anda üzerine yürümeyecek mi? Seni şiddetle sarsanlar uyanmayacak mı? Onlara ganimet olmayacak mısın?

MATTA

25/26 Efendisi ona şöyle cevap verdi: ‘Ey kötü ve tembel hizmetkâr, ekmediğim yerden biçtiğimi, harman savurmadığım yerden topladığımı bilirdin de, 

25/27 neden gümüş¸ paralarımı bankacılara vermedin? Böylece geldiğimde paramı faiziyle geri alırdım.

LUKA

19/22 Efendisi Şu cevabı verdi: ‘Ey kötü hizmetkâr, seni kendi sözlerinle yargılayacağım. Mademki sert bir adam olduğumu, vermediğimi aldığımı ve ekmediğimi biçtiğimi biliyordun,

19/23 gümüş paramı neden bankaya koymadın? Böyle yapsaydın, geldiğimde onu faiziyle alırdım.

Mebrure Tosun-Kadriye Yalvaç, Sümer, Babil, Assur Kanunları ve Ammi Şaduqa Fermanı, TTK, Ankara 1989.

ANA İTTİŠU

Asur Nüshası:

III, 1) Eğer gümüş tartamassa, gündelik olarak ona arpa tartacaktır.

4) Eğer arpa tartamassa (tartacak arpası yoksa) her GUR arpaya faiz (olarak) 10 BAN arpa ilâve edecektir.

8) Eğer gümüş tartamassa, arpa ila yoksa, gelecek yılda arpa ve faizi sayacaktır.

12) Eğer gümüş varsa, 1 mana 12 şeqel gümüşü faiz olarak ilave edecektir.

15) Eğer gümüş tartamassa, 1 şeqel gümüş için I GUR arpa ölçecektir.

EŠNUNNA KANUNLARI

18) Eğer (erkek) kadını alır (onunla evlenir) ve onun (kayınpederinin) evine girerse, daha sonra gelin kaderine giderse (ölürse), (damat) bütün getirdiğini (evden) çıkarmayacaktır. (yalnız) artanmı

(tirhatum'un dışında olanı) alacaktır. Buna 1 šeqel için 1/6 šeqel ve 6 dane faiz, L kur arpa için 1/6 šeqel ve 6 dane faiz, 1 kur arpa için I massiktum ve 4 sat faiz ilave edecektir.

19) Bir adam ki karşılığına (ayni olarak borç) veriyor, harman yerinde ödettirecektir.

20) Eğer bir adam x x x i xxx e (borç) verirse ona arpayı gümüşe çevirdiyse (arpanın değerini gümüş olarak hesab ettiyse) hasat zamanı arpayı ve faizini 1 kur için 1 massiktum ve 4 sat (olarak) alacaktır.

21) Eğer bir adam gümüşü gümüş değerine göre verirse, gümüşü ve faizini bir šeqel'e 1/6 ve 6 dane (gümüş) faiz olarak alacaktır.

HAMMURABİ KANUNLARI

48 - Eğer bir adamın borcu varsa (fakat) tarlasını fırtına tanrısı su altında bırakırsa, veya sel götürürse yahut susuzluktan tarlada arpa yetişmesse, o yıl arpayı alacaklıya ödemeyecektir. Tableti(vesikası) ıslatılacak (silinecek) ve o yıl için faiz vermeyecektir.

50 - Eğer tarlayı işleyen adam, arpa ekilmiş tarlayı veya susam ekilmiş tarlayı verirse, tarlada olan (yetişen) arpa veya susamı tarla sahibi alacak, gümüş ve faizini tüccara iade edecektir. 

51- Eğer geri ödeyecek gümüş yoksa, tüccardan aldığı gümüşün ve faizinin karşılığı kadar susam veya arpa, kralın emrine olarak tüccara ödeyecektir.

66- Eğer bir adam, bir tüccardan gümüş (para) alırsa, tüccarı(parayı) geri isterse ve verecek hiç bir şeyi yoksa, tohumlamadan sonra bahçesini tüccara verip, ona "bahçede gümüşünün (paran) karşılığı ne kadar hurma varsa götür" derse (ve) o tüccar razı olmazsa  bahçede ne kadar hurma varsa, bahçe sahibi onu alacaktır. Gümüş ve faizi tabletine göre tüccara ödeyecek, tarlada yetişmiş olan fazla hurmayı da bahçe sahibi alacaktır.

70d- Eğer bir tüccar, arpa veya gümüşü faizli borç olarak verirse I GUR için I parşiktu+4 SA arpayı faiz olarak alacaktır. Eğer gümüşü borç olarak verirse, 1 şekel gümüşü 6 danenin 1/6 şekelini alacaktır.

71d-Eğer faizli borcu olan bir adamın ödeyecek gümüşü (parası) yoksa (fakat) arpası varsa, kralın emir ve kanunlarına göre faizini... alacaktır. Eğer tüccar faizi, her GUR için [60] qû arttırdıysa [veya] her şekel gümüş için 6 danenin l/6 şekel'ini arttırdıysa ve [onu da aldıysa] bütün ödünç verdiğini kaybedecektir.

72d-Eğer tüccar, arpa veya gümüşü faizle ödünç verirse ve (bütün faizin karşılığı olan) arpa ve gümüşü aldıysa, arpa ve gümüş... olmayacaktır.

72e-[Eğer bir tüccar aldığı] bütün arpayı (hesaptan) çıkartmadıysa, onun üzerine bir tablet (vesika) yazmadıysa veya faizini ana paraya kattıysa, o tüccar aldığı bütün arpanın iki katını ödeyecektir.

73e-Eğer bir tüccar, arpa veya gümüşü faiz karşılığında verirse, borç karşılığı verdiği zaman gümüşü eksik taş (ağırlık) ölçüsüyle ve arpayı eksik sutum ile verdiyse (fakat) geri aldığı zaman parayı büyü ağırlık ile, arpayı büyük sutum ile aldıysa o tüccar, ne verdiyse kaybedecektir.

74e-Eğer bir tüccar, faizle borç... verdiyse, ne verdiyse kaybedecektir.

100-Eğer gittiği yerde kazanç görürse (kazanırsa), aldığı kadar gümüşün faizini kaydedecek, gününde tüccarına ödeyecektir.

ORTA ASSUR KANUNLARI

Kol. IV, 

7) ...... ne varsa... faiz için hak iddia ettiği.... evin fiatını değiştirdiği .... evin fiatının iki katını ev sahibine verecek... 1 biltu kalay için 5 sopa vuracaklar. Bir ay süreyle kırala hizmet edecek.

AMMİ-ŞADUQA FERMANI

Kol. I

2/8-tahıldan veya gümüşten

2/9-bir Akkad'lıya veya bir Ammurru'luya

2/10- x x x faizle veya ödünç olarak

2/11- x x x verirse 

2/12- bir vesika tanzim ederse

2/13- kral adâleti

2/14- memlekette tesis ettiği için

2/15- tableti kırıktır (geçerli değildir).

2/16) Arpa ve gümüş, tablet sebebiyle (tablete dayanarak)

2/17) verdirilmeyecektir.

Kol. II

5/27- Eğer bir adam tahıl veya gümüşü (faizli) borç olarak verirse

5/28- ve vesika tanzim ettirse

5/29- fakat vesikayı elinde

5/30- alıkoyup, "borç ve melqetum[faiz karşılığında ödünç olarak verilen borç]

5/31- olarak "kat'iyen vermedim,

5/32- sana verdiğim tahıl ve gümüşü 

5/33- satış fiatı karşılığı veya faizsiz ödünç olarak

5/34- başka bir sebep için(sebeple) verdim" derse,

5/35- tüccardan gümüş ve tahılı alan adam

5/36-tabletin muhtevasına göre

5/37- vereni inkâr eden, şahitler

5/38- getirecek, tanrının önünde  ifade verecekler 

5/39- tableti inkâr ettiği için

5/40- ve sözleri inkâr ettiği için 

5/41- altı katını ödeyecektir.

5/42- Eğer mükellefiyetini yerine getirmeğe 

5/43- gücü yetmiyorsa, ölecektir.

6- Tahıl, gümüş veya malı satın almak için yol (parası) olarak (bir yere giderken yapacağı masrafların karşılığı olarak) veya ortaklık olarak faizsiz borç alan bir Akkad'lı ve Amurru'lunun tanzim ettiği tablet(vesika) kırılmayacak (bu ferman sebebiyle iptal edilmeyecektir). Bu sözleşme dolayısıyla (borcunu) ödeyecektir.

Kaynaklar:

Kuran-ı Kerim Meâli, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara 2011.

Kutsal Kitap-Yeni Dünya Çevirisi-, 2019.

Mebrure Tosun-Kadriye Yalvaç, Sümer, Babil, Assur Kanunları ve Ammi Şaduqa Fermanı, TTK, Ankara 1989.