"MALİYE MESELESİ" 1879 TARİHLİ YUNAN HARFLİ TÜRKÇE METİN

"MALİYE MESELESİ" 1879 TARİHLİ YUNAN HARFLİ TÜRKÇE METİN

Angeliaforos, Amerikan Misyonerler Şirketi tarafından Yunan harfli Türkçe olarak yayınlanan bir süreli yayındır. 11 Şubat 1879 tarihli yayında "Maliye Meselesi" başlıklı bir yazıya yer verilmiştir. Söz konusu yazıda Türkia[Τουρκιά] ismi yer almaktadır, Türkiye isminin kullanımı dikkat çekmektedir. Ayrıca devletten Devlet-i Alîye olarak bahsedilmektedir. Türkiye'nin yani Osmanlı'nın ekonomik meselesinin önceliğinden söz edilerek yazıya başlanır. Düyûn-u Umûmiye kelimesi dış borçlar için kullanılır ki yazının yayınlanmasından iki yıl sonra Düyûn-u Umûmiye İdaresi(1881) kurularak devlet bazı gelirlerinden iç ve dış borçların karşılanması için vazgeçti(1879 tarihinde iç borçlar için devlet bazı gelirlerinden vazgeçmişti ama Osmanlı'nın dış borcu olduğu ülkeler buna itiraz etti). Bu idare varlığını 1923 yılına kadar sürdürdü. 1854 tarihinden itibaren alınan dış borçlar Osmanlı Ekonomi Tarihi açısından önemli olmuştur, 1879 tarihli bu yazıda da dış borçlardan(düyûn-u umûmiye) bahsedilmesi normaldir. Fransızların Düyûn-u Umûmiye İdaresine bazı gelirlerin idaresinin verilmesi teklifinden bahsedildiği görülmektedir. Bu teklifin Osmanlı ekonomisi için iyi olacağı yönünde bir izlenim sergilenmektedir. Söz konusu "Maliye Meselesi" metninin Yunan harfli Türkçeden serbest bir çeviriyazımı yapılmış ve ilgisi olanlara yazı bu blog içeriği aracılığıyla sunulmuştur.  

***

  

MALİYE MESELESİ ΜΑΛΙΓΕ ΜΕΣΕΛΕΣΙ

Türkiye'nin bugünkü politik durumunun anahtarı maliye işleri meselesidir. Bu mesele hallolmadıkça, bu memleketin saadet ve selameti bir yol ile gerçekleşmez. Ahalinin hali ıslaha muhtaçtır, hükümet ise maliyesini nizamına koymadıkça ıslahat edemez; diğer taraftan ahalinin hali ıslah edilmedikçe hükümet muhtaç olduğu akçeyi tahsil edip maliyesini nizamına koyamaz. Şöyle ki duyun-u umumiye(dış borçlar) ağır yükü hafiflenmedikçe yahut hükümetin geliri artmadıkça veyahut harcamalar eksilmedikçe maliye meselesi ortadan kalkmaz. Osmanlı zevkine(eşhâ) sahip olan Fransızlar kendi menfaatleri için Devlet-i Alîye'nin maliye işleri meselesini halletmeye çalışıyorlar. Bunlar kendi alacaklarının bir kısmının ödenmesini temin etmek için diğer bir kısmından vazgeçmeye hazırdırlar. Lakin Fransızlar alacaklarının bir kısmından yalnız vazgeçmekle maliye meselesinin ortadan kalkmayacağını bilerek, gümrük gelirlerinin ve birtakım başka varlığın Düyûn-u Umûmiye İdaresine verilmesini ve zikredilen varlığın bazı bankerler vasıtasıyla tahsil olunup hisse sahiplerine ödenmesini teklif ediyorlar. Bu teklifin yapılması kolay görünür ve yüce hükümet tarafından kabul olunacağına ümit vardır. Eğer bu teklif kabul olunursa, dış borçların miktarı eksilir ve hükümetin varlığını yönlendirecek kişiler vasıtasıyla tahsil olunarak artar. Özellikle masraflar yönüyle büyük bir azaltma ve tasarruf uygulanır, zira hükümet şimdi her ne kadar harcama ediyorsa, varlığının bir kısmı dış borçlar ödemesine ayrıldıktan sonra o kadar harcama edemeyecektir. Keza Osmanlı hisselerine sahip olan Fransızların zikredilen teklifinin yapılması durumu gerçekleştikten sonra hükümetin mali itibarı artar ve o vakit bayındırlık işleri ve idarece ıslahat için akçe tedariki mümkün olur ve kağıt para dahi dahil olduğu halde Devlet-i Alîye'nin her çeşit hisse kağıtlarının fiyatı yükselir.

"MALİYE MESELESİ" 1879 TARİHLİ YUNAN HARFLİ TÜRKÇE METİN