Yunan Harfli Türkçe Atalar Nasihati
Anatol Ahteri(ΑΝΑΤΟΛ ΑΧΤΕΡΙ) isimli Yunan harfli Türkçe basılan süreli yayının, haftada bir defa neşr olunduğu belirtilir, Risale-i Mevkute olarak basılan Anatol Ahteri "Fenni ve Ahlak-i Musavver" ifadesiyle içeriğini açıklamaktadır. Yunan harfli Türkçe Anatol Ahteri süreli yayınının 1 Eylül 1886 tarihli yayınından başlayıp 1 Mayıs 1887 tarihleri arasında yayınlanan süreli eserlerin bir araya getirilerek basıldığı anlaşılmaktadır. Bu yayının içinde birinci sene 23. cüzü 24 Mart 1887 tarihli baskı bulunmaktadır; 362-364 sayfalarında ise aşağıda Yunan harfli Türkçeden çeviriyazımını yaptığımız "Zarb-Misal yahıd Durûb-ı Emsal-i Osmani yani Tecrübe Olunmuş Atalar Nasihati" isimli içerik bulunmaktadır. Durûbıemsal ve Darbımesel kavramları atasözlerini ifade etmek için kullanılmaktadır. Darbımesel kavramının "zarb-ı misal" olarak yazıldığı görülmektedir. 5000 kadar atasözünü derlediğini belirten B. Kehayaoğlu'nun 44 tane atasözünü verdiğini görmekteyiz. Yazının sonunda devamı olduğu belirtilse de derlemedeki sondan ikinci yayın olduğu için devamının yayınlanıp yayınlanmadığını bilmemekteyiz. Çeviriyazımda [] işareti içinde bazı kelimelerin anlamı verilmiştir, metinde [] işareti içinde verilen cümleler tarafımızca eklenmiştir. {} işaretini ise anlamını çözemediğim yerlerde metindeki kelimeler için kullandım. Şimdi A harfi ile başlayan 44 tane atasözüne yolculuk yapabilirsiniz, iyi yolculuklar dileriz.
***
ZARB-I MİSAL ΖΑΡΠΙ ΜΙΣΑΛYahod Γιάχοδ DURÛB-I EMSAL-İ OSMANİ ΔΟΥΡΟΥΠΙ ΕΜΣΑΛΙ ΟΣΜΑΝΙYani ΓιάνιTecrübe olunmuş ATALAR NASİHETİ Τεδζρουπὲ ὀλουνμους ἈΤΑΛΑΡ ΝΑΣΙΧΕΤΙ
5000 kadar emsal[örnek] olacaktır. Buhakka[doğru, sahih?] Yazılan bir çok kitaplardan toplanarak Alfa Beta kaidesi ile tertip ve tanzim olunmuştur[hazırlanmıştır].
 |
| Yunan Harfli Türkçe Atalar Nasihati |
--AB--
1. Av vuranın pay kapanın.
2. Av avlandı deli evlendi.
3. Avaraların[avareler] meskanı meyhanelerdir.
4. Avucunu yala göğsün şişmesin.
5. Avcı köpeği gibi {yeler ogmaz}.
6. Avrat var ev yapar avrat var ev yıkar.
7. Avratın öğüdü avrada geçer.
8. Avrat olunduktan sonra kapuyu[kapıyı] kapatır.
9. Avrat gibi mağlup olma er ol.
10. Avradın eyisi olmaz emma erkeğe bir tane lazım.
--AG ΑΓ--
11. Ağaca çıksa papucu yerde kalmaz.
12. Ağaca balta vurmuşlar sapı benden demiş.
13. Ağaç yaş iken eğilir.
14. Ağalık vermekle yiğitlik vurmakla.
15. Ağır basınca yeğni[hafif] kalkar.
16. Ağırınca altun ile tartılır.
--beyt-- der sitayiş Kazaskari Rum
"Çekti söz narhtır[kıymet] meknuna[gizliye=]"
"Tartılar ağırınca altuna" (Fransızlar)
"Altun ağırına değer derler"
17. Ağrısız başıa çaput bağlar.
18. Ağır ezgi fıstıkî makam. [ Fıstıkî makam: Ağır ağır, kendini zora sokmadan, istifini bozmadan, ağır ezgi fıstıkî makam.]
19. Ağır otur ki Molla desinler.
20. Ağız kavafi[Not: kafiyeler-Kavâfi- ya da hazır ayakkabı yapımı-kavaf-]
(Haf[f]afi) [Ayakkabı, terlik yapan esnaf)
--beyt-- Nicesi nakit hile Sarrafı
Nicesi olmuş ağız haf[f]afi
(Esnafları)
21. Ağzını hayra aç.
22. Ağzından çıkanı kulakları işitmez.
23. Ağzında bakla ıslanmaz.
--beyt-- Şimdi sen sin cihanın ağzında
Bakla ıslanmaz anın[onun] ağzında
24. Ağıza dad[tat] gerek boğaza firyat[feryat]
25. Ağzı açık ayran delisi.
26. Ağzı eğri gözü kör ensesinden bellidir.
27. Ağzı gayet çelikli.
28. Ağzı kara.
--Beyt-- (bekarlara latife için)
(Evlilik eriştirir insanı {ırz-ı vakara})
(Bekarların ağzı her vakit kara)
29. Ağzı sevincinden kulaklarına varır.
30. Ağzı ile kuş tutsa yine kadri bilinmez.
31. Ağzının ölçüsünü aldı.
--Beyt-- (Dilen yare didim hokka-ı lalı yakut
Ağzının ölçüsünü aldı hemen itdi sükut)
[Not: Dehen-i yâre dedim hokka-i la’l ü yâkût Ağzının ölçüsünü aldı hemân etti sükût]
32. Ağzının suyu aktı.
--Beyt-- Bir rütbe aktı ağzı suyu zevke zahidin
Sandım boğaz içindeki şeytan akındışıdır.
33. Ağzının kaşığı değildir.
--Farsi-- Mürge in incir nist
Tercümesi-- Bu incirin kuşu değildir.
34. Ağzına bir parmak bal çaldı.
--Beyt-- Aslı yoktur bilirim vade-i buş dihenin
Nafile bal çalup ağzıma yalandırdı beni
[Not: Aslı yokdur bilirim va’de-i bûs-ı dehenüñ Nâfile bal çalıp ağzıma yalandırdı beni]
35. Ağzını açmış ki armut ağzına düşsün.
36. Ağzını poyraza açar.
37. Ağzını hayra aç.
39. Ağzı var dili yok.
40 Ağustosta suya girsem balta kesmez buz olur.
41. Ağladırsa mevlam bir gün güldürür.
42. Ağlarsa anam ağlar kalanı yalan ağlar.
43. Ağlamak akçe itmez.
44. Ağlama ölü için ağla diri için.
45. Ağlama ölü için ağla deli için.
46. Ağlamayan çocuğa meme vermezler.
47. Ağla hey gözlerim ağla ne gelen var ne giden.
Mâbadı[devamı] var.
B. Kehayaoğlu Β. Κεχιγιὰ ὀγλού
***
 |
| Yunan Harfli Türkçe Anatol Ahteri'den Tecrübe Olunmuş Atalar Nasihati |
 |
| Yunan Harfli Türkçe Anatol Ahteri'den Tecrübe Olunmuş Atalar Nasihati |
 |
| Yunan Harfli Türkçe Anatol Ahteri'den Tecrübe Olunmuş Atalar Nasihati |
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder