İTALYA, İTALYANLAR VE İTALYA'NIN BİRLEŞMESİ ÜZERİNE 1877 TARİHLİ BİR YAZI

Çocuklar İçin Angeliaforos, 1 Eylül 1877, c. s, num. 9.

Çocuklar İçin Angeliaforos süreli yayını, Yunan harfli Türkçe olarak yayınlanır ve Yunan harfli Türkçeye literatürde Karamanlıca(Karamanlidika) denilir. Cankara süreli yayın hakkında şu bilgileri verir: “Hz. İsa’nın “Bırakınız, çocuklar yanıma gelsinler” (Markos 10:14) sözünü altbaşlık olarak kullanan bu resimli dergi, American Board of Commissioners for Foreign Missions (ABCFM) tarafından 1872-1896 yılları arasında İstanbul’da yayımlanmıştır. Ayda bir çıkan derginin Ermeni harfli Türkçe versiyonu da (Çocuklar için Avedaper [müjdeci], 1872- 1896) bulunmaktadır.”(Cankara, 2019, s. 4.)

            Amerikan Misyonerleri Şirketi tarafından çıkarılan dergide, ağırlıklı olarak yazılar Hristiyanlıkla ilgili ve bağlantılıdır. Buna rağmen, aşağıda çeviriyazımını verdiğimiz yazı gibi, Hristiyanlıkla hiçbir ilgisi olmayan yazılara da yer verilmektedir. Aşağıda sadeleştirerek çeviriyazımını verdiğimiz metin, İtalya, İtalyanlar ve İtalya'nın birleşmesi konularında bazı bilgiler vermektedir. "İtalyalılar" isimli bu yazı, 1 Eylül 1877 tarihli sayıda yayınlanmıştır. 

İtalyalı Bir Kız, Angeliaforos

İTALYALILAR ΙΤΑΛΙΑΛΙΛΑΡ

            Tasvirde gülüp durmakta olan kız hangi millettendir? Onun küçük kar(ı)ndaşı o[1] derece şişmandır ki, zannedersin kızcağızın kolları görülüp, onu yere bırakacaktır. Bu kız Ermeni(Ερμενι) değil, Türk(Τουρκ) de değil, hem de Bulgar(Πουλγαρ) değildir. Rum’a(Ρουμ)) biraz benziyor ise de Rum dahi değildir, İtalyalıdır(Ιταλιαλη).

            İtalya uzunluk bakımından[2] 700 mil ve genişlik bakımından[3] 25’den 350 mil kadar genişliğinde[4] bir memlekettir. Haritaya[5] baktığınızda göreceksiniz ki İtalya parmağının ucu ile Sicilya’ya vurmaya hazır büyük bir çizme şeklindedir.

            Sardinya(Σαρτινία), Sicilya(Σιτζιλία), Korsika(Κορσίκα), Elba(Ελπα) ve Malta(Μαλτα) vesair(e) adaların ahalisi dahi İtalyalı ise de zikredilen[6] adaların bütün[7] İtalya hükümetinin idaresi altında[8] değildir.

            Birkaç sene evvel İtalya bir takım ufak hükümetlere ayrılmıştır[9], lakin 1859, 1860 ve 1866 senelerinde meydana gelen[10] bazı muharebelerden sonra bu ufak hükümetler meydandan kaldırıldı ve 1870 senesinde Roma(Ρώμα) şehri dahi Papa’nın elinden alınarak bütün İtalya Viktor Emmanuel(Βικορ Εμμανουελ) kralın hükümeti altında[11] birleşmiştir. İtalya’nın şimdi 30.000.000 kadar ahalisi vardır.

            Latin sairlerinin hikâyelerine göre[12] eski İtalyalılar kuvvetli, çalışkan, şen, işgüzar ve mesut bir ahaliydiler. Fakat birçok asırlardan beri İtalyalılar bulundukları yüksek mevkiden düşüp, fakir, cahil, zayıf ve tembel oldular. Geçen on sene zarfında İtalyalılar yine gelişmeye[13] başlayıp, okumak ve yazmak öğrenmekte, çalışkanlığa alışmaktadırlar ve onların hükümeti Avrupa’nın(Ευρωπα) kuvvetli hükümetlerinden biri olmaya yüz tutmuştur.

            İtalya’da çok güzel şeh(i)rler var ve her sene dünyanın her tarafından birçok seyirciler İtalya’nın eski eserlerini ve güzel binalarını temaşa etmeye giderler.

İtalyalılar

---

[1] ολ

[2] τουλεν

[3] αρζεν

[4] βασι

[5] χαρταγια

[6] μεζκουρ

[7] κιάφφεσι

[8] τάχτη ιταρεσιντε

[9] τακσιμ ολουνμους ιτι

[10] βουκου πουλαν

[11] τάχτη χουκουμετιντε

[12] ναζάρεν

[13] τερακκι ετμεγε