Fredirick Hamilton Temple Blackwood yani Lord Dufferin(1826-1902), Kraliçe Victoria döneminde, İngiltere'nin önemli diplomatlarından birisiydi. Farklı ülkelerde elçilik ve valilikler yapmış olan Lord Dufferin, 1826 tarihinde, Floransa'da dünyaya gelmiştir. Dublin Üniversite'sinden hukuk diploması aldığı bilinmektedir. 1850 tarihinde, Lord John Russell aracılığıyla Kraliçe Victoria ile tanışır; siyasi kariyeri bir anlamda bu tanışmayla başlar. Yine Russell'ın aracılığıyla Birleşik Krallık Asilzadeleri arasına kabul edilir ve Lordlar Kamarasına girer.(Uslu, s. 193.)
1860 tarihinde Lübnan'a gönderilmiştir; burada Lord Britanya Kraliyet Komiserliği görevini yürütecektir. Görevi ise Lübnan'daki Müslüman ve Hristiyanlar arasındaki çatışmaları gözlemlemektir. Irka ve dine dayalı düşmanlığın giderilmesini içeren bir rapor hazırlamıştır.
1872 tarihinde ise Kanada'ya vali olarak gönderilmiştir. Bu valiliği sırasında Ontario Sanatçılar Birliği'ni kurulmuştur. Kanada Sanat Akademisi'nin kuruluşuna(1873) destek verdiği bilinmektedir. Bunun yanı sıra paten ve körling yarışlarını desteklemiştir. Amatör ressam olan Lord Dufferin, eşi Lady Dufferin'in mücevherlerini de tasarlamıştır. (Uslu, s. 194-195.)
1879-1881 tarihleri arasında Rusya'da; 1881-1884 yılları arasında ise Osmanlı'da büyükelçilik görevlerini gerçekleştirdi. 1884-1888 tarihinde, çeviriyazımını yaptığımız metninde gönderme yaptığı gibi, Hindistan valiliğini gerçekleştirdi. 1888-1891 tarihleri arasında İtalya'da büyükelçilik görevini yapmıştır.(Wikipedia)
1891 tarihinde başlayan Paris'deki görevi sırasında, İngiliz ve Fransız ortak ticaret loncası olan "Anglo-French Guild"i kurar; bu kurum günümüzde "University of London Institute Paris" ismiyle öğretim hayatına devam etmektedir. 1896 tarihinde Paris'deki görevinden emekli olarak ayrılmıştır. Birçok elçilik ve valiliklerinden sonra, İngiltere'de Kraliyet Coğrafyacılar Birliği başkanlığına getirilmiştir. Bir süre sonra ise Edinburg Üniversitesi rektörü olacaktır. Bu görevindeyken hastalanmış ve 1902 tarihinde hayatını kaybetmiştir.(Uslu, s. 196.)
Çeviriyazımın yaptığımız metin, Lord Dufferin'in Hindistan Valiliği görevinde olduğu 1887 tarihinde yayınlanmıştır. Metinin ilk paragrafında, kişiliğinden ve görevindeki iyiliğinden, doğumundan, görevini iyi yapmasından, kont olmasından, Kanada görevinden, İstanbul'daki görevinden, Mısır için yaptığı kanundan kısaca bahsedilir. İkinci paragrafta Hindsitan'daki görevine gelmesinden ve bu görevin öneminden, Afganistan'ın Hindistan için görevinden ve diplomasinin zorluğundan bahsedilir. Lord Dufferin'in bu görevi layığı ile yapacağı belirtilir. Lady Dufferin'in de Hindistan'daki faaliyetlerine kısa bir gönderme yapılır. Görevlerinde uzun süre kalmalarının umulduğunu belirtilerek metne son verilir. Metnin yayınlanmasından 1 yıl sonra Lord Dufferin'in görevi sona ermiştir.
Çeviriyazımını gerçekleştirdiğimiz "Lord Dufferin" metni, Yunan harfli Türkçe olarak basılan "Çocuklar İçin Angeliaforos" süreli yayınının 1 Mayıs 1887 tarihli sayısında yayınlanmıştır. Önce Lord Dufferin'in yayındaki görseli, ardından sadeleştirilmiş çeviriyazım, sadeleştirilmiş çeviriyazımın ardından birebir çeviriyazım verilmiştir. Özgün çeviriyazımın ardından ise özgün metnin görseli verilmiştir.
Kaynak:
- SEZA SİNANLAR USLU, "Lord ve Lady Dufferin'in İstanbul Günleri 1882-1885," OSARK Uluslararası Osmanlı Araştırmaları Kongresi YAYIN 2016 ARALIK , Sakarya, Turkey, pp.193-211, 2015.
- https://en.wikipedia.org/wiki/Frederick_Hamilton-Temple Blackwood,_1st_Marquess_of_Dufferin_and_Ava
 |
| Lord Dufferin, Angeliaforos, 1 Mayıs 1887. |
LORD DUFFERİN(ΛΟΡΔ ΔΗΦΡΙΝ)
Hindistan(Χινδισταν) valisi Lord Dufferin(Λορδ
Δήφριν) malum olan en iyi âdemlerden biri olup, İngiliz(’Ίγγλιζ) diplomatlarının en ehliyetlilerindendir. Lord Dufferin hakkında
hakiki surette “İngiliz diplomasi âleminde
en ala olan cümle şeylerin resm u numunesidir” denilmiştir. Lord Dufferin
takriben 61 sene önce İrlanda’da(’Ιρλανδα) doğmuştur. Kendinin gençliğinde Lord
Dufferin pek mühim memuriyetlerde bulunup, bu memuriyetleri o derece ehliyet ve
sadakatle icra ve ifa eyledi ki, 1870 de Kraliçe Victoria(Κραλίτζα Βικτωρία) onun
rütbesini Kontluğa terfi eyledi. Bu baya Lord Dufferin yaşadığı müddetçe Ayan Meclisi’nde
oturmak imtiyaz ve yetkisini verdi. Lord Dufferin 1872’den 1878 senesine dek Kuzey
Amerika’da bulunan Kanada beldesinin valisi olup, sonra İstanbul’da İngiliz
şerifi oldu. Ve İngiliz askerleri Mısır’ı işgal ettikten sonra Mısır için bir
kanun-i esasi kaleme alıp tanzim etmenin müşkül işi en münasip zat halinde Lord
Dufferin ihale olundu.
1884’den
beri Lord Dufferin Hindistan’da Kraliçenin vekili tayin olunmuştur. Bu
memuriyet ve makam, başvekâletten sonra, Kraliçe Victoria’nın ihsan ve inayet
etmeye muktedir olduğu en ali ve mühim makamdır. İşin doğrusu bu memuriyet için
tahsis olunan maaş bütün İmparatorlukta en yüksek maaştır. Lord Salisvury’nin
maaşı senelik 5.000 İngiliz lirası, bütün İngiltere memaliğinde en büyük olan
iki hâkimlerin birininki 8.000 ve diğerininki 10.000 İngiliz lirası, Canterbury
başpiskoposununki senevi 15.000 İngiliz lirası olduğu halde, Hindistan
valisinin maaşı senelik 20.000 İngiliz lirası olup, bunun da böyle olması
münasiptir. Kraliçe Victoria’nın 320 milyon tebaasından 263 milyonu Hindistan’da
olup, onların hükümdarı Lord Dufferin’dir. Hindistan’ı bu kadar mühim kılan şey
yalnız onun büyüklüğü değildir. Hindistan ahalisi göne gön ve az çok
yekdiğerlerine düşman olan kavim ve kabilelerden mürekkep olup, bunlardan hiç
birinin İngiliz hükümetine çok iyi bakışları yoktur. Hindistan’ın kuzey
tarafında Afganistan bulunur ki şimdi Rusya bu memleketin hududuna gelmiş olduğundan,
en küçük bir sehiv ve hata muharebe meydana gelmesine sebep olabilir. Bu memuriyetin
ifası için fevkalade dirayet ve ehliyet sahibi bir âdem lazım olup, bu gibi bir
zat Lord Dufferin’dir. Lord Dufferin’in zevcesi dahi eşine layık bir hanım
olup, Hind karılarının ilerlemesi ve şanları için aşırı derece gayret etmektedir.
Allah vere de Hindistan’ın mühim faydaları için memuriyetlerinde uzun vakit
baki kalalar.
LORD DEFRİN(ΛΟΡΔ ΔΗΦΡΙΝ)
Hindistan(Χινδισταν) valisi Lord Defrin(Λορδ
Δήφριν) malum olan en eyi ademlerden biri olup, İngiliz(’Ίγγλιζ) diplomatlarının en ehliyetlilerinden dir. Müşareileyh hakkında
hakiki suretde “İngiliz diplomasi aleminde en ala olan cümle şeylerin resm u
numunesi dir” denilmiş dir. Müşarileyh takriben 61 sene akdem İrlandada(’Ιρλανδα) tevellüd etmiş dir. Kendinin gençliğinde müşarun ileyh pek mühimm
memuriyetlerde bulunup, mezkur memuriyetleri o derece ehliyet ve sadakatle icra
ve ifa eyledi ki, 1870 de Kraliça Viktoria(Κραλίτζα Βικτωρία) anın rütbesini Kontlığa
terfi eyledi. Bu bage müşarün ileyhe kaydı hayat şartıile Ayan meclisinde
oturmak imtiyaz ve selahitini verdi. Lord Defrin 1872den 1878 senesinedek
Şimali Amerikada vaki Kadanada beldesinin valisi olup, sonra İstanbolda İngliz
şerifi oldu. VE İngliz asakiri Mısırı işgal etdikten sonra memleketi mezkure
içun bir kanuni esasi kaleme alıp tanzim etmenin müşkil işi en münasip zat
halinde müşarün ileyhe ihale olundı.
1884den
beru Lord Defrin Hindistanda Kralıçanın vekili tayin olunmış dır. Bu memuriyet
ve mesned, baş vekaletden sonra, Kraliça Viktorianın ihsan u inayet etmeye
muktedir olduğı en ali ve mühimm mesned dir. Hakikati halde bu memuriyet içün
tahsis olunan maaş bütütn İmperatorlıkda en yüksek maaş dır. Lord Salisvurinin
maaşı senevi 5,000 İngliz lirası, bütütn İngilterra memalikinde en büyük olan
iki hakimlerin birininki 8,000, ve diğerininki 10,000 İngliz lirası, Kentirberi
baş episkoposınınki senevi 15,000 İngliz lirası olduğı halde, Hindistan
valisinin maaşı senevi 20,000 İngliz lirası olup, bunun da böyle olması münasip
dir. Kraliça Viktorianın 320 million tebasından 263 millionı Hindistanda olup,
anlerin hükmdarı Lord Defrin dir. Hindistanı bu kadar mühimm kılan şey yalınız
anın büyüklüğü değil dir. Hindistan ehalisi göne gön ve az çok yekdiğerlerine
düşmen olan kavm u kabilelerden mürekkep olup, bunlardan hiç birinin İngliz
hükümetine çok hüsni teveccühü yok dır. Hindistanın şimal tarafında Afganistan
vaki dir ki şimdi Rusya bu memleketin hududına kelmiş olduğından, en cüzi bir
şehv u hata muharebe vukuına sebeb ola bilir. Bu memuriiyetin ifası içün fevk
ula de dirayet ve ehliyeti hayiz bir adem lazım olup, bu gibi bir zat Lord
Defrin dir. Lord Defrinin zevcesi dahi müşarün ileyhe layık bir hanım olup,
Hind karılarının terfii hal u şanları içün aşuri derece bezli gayret etmekte
dir. Allah vere de Hindistanın menafii mühimmesi içün memuriyetlerinde uzun
vakit baki kalalar.
 |
| Lord Dufferin, Angeliaforos, 1 Mayıs 1887 |
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder