 |
| Tarih Boyunca Anadolu'da Hayırseverlik; Birinci Uluslararası Suna ve İnan Kıraç Akdeniz Uygarlıkları; 26-29 Mart 2019. |
Recai Tekoğlu - Taner Korkut
Tlos Antik Kenti Euergesia Etkinlikleri
(26 MART, SALI / III. OTURUM / 14:50-15:10)
Lykia’nın tamamında görüldüğü gibi Tlos antik kentinde de çeşitli ölçeklerdeki euergesia
etkinlikleri kazı çalışmaları esnasında tespit edilmiştir. Söz konusu euergesia etkinlikleri
bu çalışmada farklı başlıklar altında değerlendirilmiştir. İnşaat ve onarım faaliyetlerini
içeren euergesia etkinlikleri sayıca fazla olmasıyla ilk sıradadır. Özellikle tiyatroyla
bağlantılı inşaat ve onarım etkinliklerini aktaran yazıtların oldukça fazla olması dikkat
çekicidir. Tiyatronun farklı dönemlerde inşa ve restorasyona tabi tutulduğu bu yazıtlardan
anlaşılmaktadır. Hayırseverlerin desteğiyle yeniden inşa edilmiş ve onarılmış başka
bir bina ise kentin büyük hamam yapısıdır. Hamamın girişinde bulunmuş ve Tlos’lu
Lykiarkh Tiberius Claudius Ktesikles’i onurlandıran yazıtta soyunma odalarını da
içine alan kemerli exedra’yı temelinden itibaren inşa ettirdiği vurgulanmıştır. Büyük
hamamın caldarium bölümünde tespit edilen diğer bir yazıtta hamamın Constantinus
Dönemi’nde Konstantin hamamı olarak yenilendiği belirtilmiştir. Diğer yandan tiyatro
ve büyük hamam yapılarında gözlemlenen hayırsever faaliyetlerinin kentin agora ve
gymnasiumunda da gerçekleştiği yine yazıtlarla belgelenmiştir. Tlos yazıtlarında karşımıza
çıkan ikinci bir euergesia türünün sosyal veya halk hayırseverliği (εὐεργέτης τοῦ δήμου)
olduğu anlaşılmıştır. Bu türden hayırseverlik etkinlikleri halka ihtiyaç duyduğu tahılı
veya parayı dağıtma veya dini bayram ve etkinliklerin gerektirdiği masrafları karşılamak
için kaynak yaratma şeklinde gerçekleşmiştir. Örneğin Opramoas’a ithaf edilmiş bir onur
yazıtında Opramoas’ın, yıllık 1250 denarius gelir getiren arazisini beş yılda bir düzenlenen
panegyris bayramı için bağışladığı belirtilmiştir. Bu yazıtta ayrıca kendisinin buğday
desteği alan kişilere 1 denarius’un üzerinde para dağıttığı da ifade edilmiştir. Tlos antik
kentindeki üçüncü grup euergesia etkinliği ya “halk hayırseveri” (ὁ εὐργέτης τοῦ δήμου),
εὐργετεῖν fiili ya da τὰ δωρεά “hediye, bağış” sözcüğüyle ayrışmaktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder