TAC MAHAL

Babür Devlet'i Babür Şah tarafından 1526 tarihinde Hindistan'da kurulmuştur; 19. yüzyılın ortalarında İngiliz hakimiyetine kadar varlığını sürdürmüştür. Babür Devleti'nin beşinci hükümdarı Şah Cihan, 1617-1658 yıllarında hükümdarlık yapmıştır. Üç eşi olan Şah Cihan'ın en sevdiği eşi Mümtaz Mahal'di ve 1631 yılında vefat etti. Mümtaz Mahal'in anısına, Agra kentinde Tac Mahal'in yapımına 1632 tarihinde başlanmış ve ancak 1652 yılında yapı tamamlanmıştır.

Çocuklar İçin Angeliaforos süreli yayının 1 Kasım 1886 tarihli sayısında, Yunan harfli Türkçe olarak yayınlanan "Tac Mahal" isimli metnin çeviriyazımını gerçekleştirdik. Bu blogda ilk önce Tac Mahal'in resmine, ardından sadeleştirmiş metne ve ardından da çeviriyazıma yer verilmiştir.   

Tac Mahal, 1886

Sadeleştirme:

TAC MAHAL(ΤΑΤΖ ΜΑΧΑΛ)

Vaktiyle Hindistan’ın(Χινδαστανην) en mühim şehirlerinden biri olup hala 150, 000 nüfusa sahip olan Agra(΄Αγρα) şehri Ganj(Γάνδζες) nehrinin bir şubesi olan Yamuna(Δζούμνα) nehri kıyısında bulunur. Agra’nın meşhur ve mükellef binaları arasında İnci cami-i şerifi[1] Hindistan’ın en güzel cami ve resimde gösterilen Tac Mahal(Τάτζ Μαχαλ) dahi bütün dünyanın en meşhur ve mükellef binalarından biridir.

            Zikredilen bina dünyada bulunan en meşhur ve güzel binalardan biri (olarak) kabul ve itibar edilir, onu ziyaret etmiş olanlar onun hakkında fevkalade medh u senalar[2] etmektedirler. Tac Mahal’in yeryüzünde en güzel bina olduğunu iddia edenlerin biri “Agra’ya ne kadar geç yetişsen ay aydınlığı olduğu halde, Tac Mahal’e git de yat” diyor. Bir diğeri “Tac Mahal hakkında yazılmış olan eserlerin cümlesi kemaliyle onun vasıf ve tarifinden aciz ve pek nakıstırlar” diyor.

            Bu acayip ve meşhur binayı, meşhur Ekber’in(’Εκπερ) torunu Sultan Şah-ı cihan(Σουλταν Σαχη Τζιχαν) kendini sevgili sultanı Mümtaz Mahal(Μουμτατζ Μαχαλ) ve kendisi için türbe olmak üzere yaptırmıştır. Rivayete nazaran, bu binayı yapmak için 20.000 âdem 22 sene çalışmış ve binanın inşası için 2.000.000 liradan ziyade bir meblağ sarf olunmuştur.

            Birinci yerde 20 ayak yüksekliğinde ve 1.000 ayak enliğinde kırmızı kum taşından bir kademe(merdiven) yapılmıştır. Bunun üzerine 15 ayak yüksekliğinde ve 300 ayak terbiye edilmiş olarak beyaz katı mermerden başka bir kademe yapılmıştır. Bu ikinci kademenin 4 köşelerinde dört tane güzel mermer minareler yapılmış ve orta yerde de 200 ayak yüksekliğinde ve her iki taraftan 186 ayak uzunluğunda olan gayet mükellef ve muntazam bir bina inşa olunmuştur. Bütün bina üzeri en güzel nakış ve resimlerle süslenmiş ve en nefis mücevherat ile kaplı beyaz mermerden yapılmıştır. Rivayete nazaran, Kuran-ı azim-üş şanın[3] bütün ayet-i kerimeleri mezkûr binanın davarları üzerine zikıymet taşlardan ibaret olan yazılarla yazılmıştır. Ziya içeriye en hoş ve güzel tesir husule getirecek bir surette girer.

            Zikredilen binayı yaptıran Şah-ı Cihan 1627’den 1657’ye dek hükmetmiştir.

Çocuklar İçin Angeliaforos, 1 Kasım 1886, Tac Mahal

Çeviriyazım:

TAC MAHAL(ΤΑΤΖ ΜΑΧΑΛ)

Vaktiile Hindistanın(Χινδαστανην) en mühimm şehrlerinden biri olup hala 150, 000 sekeneye havi olan Agra(΄Αγρα) şehri Gances(Γάνδζες) nehrinin bir şubesi olan Cumna(Δζούμνα) nehri kıyısında vaki dir. Şehr-i mezkûrun meşhur ve mükellef binaları arasında İncu cami-i şerifi Hindistanın en güzel cami ve resmde gösterilen Tac Mahal(Τάτζ Μαχαλ) dahi bütün dünyanın en meşhur ve mükellef binalarından biri dir.

            Mezkûr bina dünyada bulunan en meşhur ve güzel binalardan biri add u itibar olunarak, anı ziyaret etmiş olanlar anın hakkında fevk el ade meth u senaler etmekte dirler. Tac Mahalin yer yüzünde en güzel bina olduğunu iddaa edenlerin biri “Agraya ne kadar geç yetişsen ay aydınlığı olduğu halde, Tac Mahala git de yat” deyor. Bir diğeri “Tac Mahal hakkında yazılmış olan eserlerin cümlesi kemaliile anın vasf u tarifinden aciz ve pek nakis dirler” deyor.

            Bu acip ve meşhur binayı, meşhur Ekberin(’Εκπερ) tornu Sultan Şah-ı cihan(Σουλταν Σαχη Τζιχαν) kendini sevgülü sultanı Mumtaç Mahal(Μουμτατζ Μαχαλ) ve kendisi içün türbe olmak üzre yaptırmış dır. Rivayete nazaren, bu binayı yapmak içün 20, 000 âdem 22 sene çalışmış, ve binanın inşası içün 2,000,000 liradan ziyade bir meblağ sarf olunmuş dır.

            Birinci yerde 20 ayak yüksekliğinde, ve 1,000 ayak enliğinde kırmızı kum taşından bir kademe(nerdiban) yapılmış dır. Bunun üzerine 15 ayak yüksekliğinde ve 300 ayak mürebba olarak beyaz sumsumu mermerden başka bir kademe yapılmış dır. Bu ikinci kademenin 4 köşelerinde dört tane güzel mermer minareler yapılmış, ve orta yerde de 200 ayak yüksekliğinde, ve her iki cihetden 186 ayak uzunluğunda olan gayet mükellef ve muntazam bir bina inşa olunmuş dır. Bütün bina üzeri en güzel nakş ve resmlerle hekk olunmuş, ve en nefs mücevherat ile kaplı beyaz mermerden yapılmış dır. Rivayete nazaren, Kuran-ı azim-üş şanın bütün ayet-i kerimeleri mezkûr binanın divarları üzerine zikıymet taşlardan ibaret olan yazılarle yazılmış dır. Ziya içeriye en hoş ve güzel teesir husule getirecek bir surette girer.

            Mezkûr binayı yaptıran Şah-ı Cihan 1627’den 1657’ye dek icra-ı hükümet etmiş dir.

---

[1] Moti Cami

[2] Övme, yüceltme.

[3] “Şanı büyük Kuran” anlamına gelir.