Teleskobun icadına dair 1 Ocak 1880 tarihli Yunan harfli Türkçe metnin çeviriyazımını 26 Ocak 2020 tarihinde yayınlamıştık. Bu metne, https://yasinetin.blogspot.com/2020/01/teleskobun-icadi.html bağlantısından ulaşabilirsiniz. Şimdi ise Inouye Güneş Teleskobunun güneş yüzeyine kaydettiği görseli paylaşıyoruz.
 |
| Inouye Güneş Telekobu'nun Güneş'in Kaydedilen Görseli |
Bu görüntü 10-12 Aralık 2019 tarihinde çekilen bir takım fotoğraflardan meydana getirilmiştir(Barış Özcan). Çeviriyazımın yaptığımız metinde Galileo hakkında, "Galileos’un yaptığı birinci dürbün nesneleri salt üç kat büyütürdü, ikinci defa yaptığı dürbün altı kat ve üçüncü defa yaptığı dürbün otuz kat büyütürdü. Galileos bu üçüncü dürbünle göğü gözlemlemeye başladı ve dürbünün icadından ziyade Galileos’un gökte gördüğü şeyler âdemleri hayrette bıraktılar" denilir. Galileo ise teleskop yapmaya başlamasını, "Yaklaşık on ay önce, kulağıma, bir Hollandalının uzaktaki nesneleri olabildiği kadar yakınlaştırarak gösterebilen bir alet icat ettiği haberi ulaştı. Böyle bir aleti nasıl yapabileceğimi uzun uzun düşündüm. Optik kanunları yardımıyla, biri dışbükey diğeri içbükey iki lensi bir tüpe yerleştirmek düşüncesi aklıma geldi. İçbükey lense gözümü yaklaştırdığımda nesnelerin gerçek mesafelerinden yaklaşık üçte bir daha yakın ve dokuz kat daha büyük gözüktüğünü gördüm. Zahmet ve parayı düşünmeden nesneleri binlerce kez büyüten, çıplak gözle karşılaştırıldığında 1/30 mesafe daha yakın gösterebilen mükemmel bir alet yapmayı başardım" şeklinde anlatır(Küçükali-Koç, 2016, s. 126).
1 Kasım 1878 tarihli bir metinde Galileo teleskobu astronomi amaçlı kullanması, "Takriben 300 sene evvel İtalyalı Galileo(Καλιλέω) isimli kişi dürbünü ıslah edip kullanımını düzenledikten sonra, elli sene kadar yıldızların durumunu u hareketlerinin incelenmesi ile meşgul olmuştu. Bu kişi güneşin üzerinde bulunan lekeleri ve ay ile yıldızlar hakkında dahi başka birçok şeyleri dürbünle keşif etmiştir ve ilk defa olarak, resathanelerde kullanılır bir dürbün yapmış olduğundan, dürbünün mucidi sayılır." şeklinde anlatılır(Angeliaforos, 1878). Bu gözlemlerinden sonra ortaya koyduğu görüş ise "Galileo’nun vaktinde dünya sabit yani durmuş, güneş ise onun etrafında döner diye sanılırdı, Galileo bu anlayışa karşı olarak güneşin etrafında dünya ve gezegen denilen yıldızların döndüklerini öğretmeye başladı" şeklinde yer verilir.
10-12 Aralık 2019 tarihleri arasında bugüne kadar güneşin çekilen en yüksek çözünürlüklü fotoğrafı çekildi. Teleskop ile gözlem konusunda, Galileo'dan bugüne gelen merhale hakkında Inouye Güneş Teleskobu ile oluşturulan bu görsel bize bir fikir vermektedir. Bu teleskobun yapımı hakkında Barış Özcan, "Inouye Güneş Teleskobu Hawaii adalarından Maui’deki Haleakala dağının deniz seviyesinden 3067 metre yüksekteki zirvesine inşa edilmiş. Dünyadaki 72 nokta arasında yapılan 2 yıllık test gözlemlerinden sonra en uygun noktanın bu olduğuna karar verilmiş. İlginçtir Hawaii dilinde bu dağa verilen isim yani Haleakala güneşin evi anlamına geliyor." bilgilerini vermektedir. Teleskoba özel 4 metre 24 cm boyutunda bir ana ayna yapılmış ve bu aynanın yapımı 6 yıl sürmüştür. Teleskop her gün 8 TB boyutunda veri üretiyor. Teleskobun amaçlarından birisi 44 yıl içerisinde olacak 4 güneş döngüsünü gözlemlemek; bugün 24. döngü içerisindeyiz ve teleskop 25, 26, 27, 28. döngüleri gözlemleyecek(Barış Özcan)
:format(webp)/evrimagaci.org%2Fpublic%2Fcontent_media%2F4f77ed508b40edd7412f9331181fe263.png) |
| Inouye Güneş Teleskopu, |
Diğer bir amacı ise "Bu teleskop sayesinde Güneş'in koronasındaki (taç kısmındaki) manyetik akı tüplerini ilk defa detaylı bir şekilde çalışmak mümkün olacak. Bu sayede, Koronal Isınma Problemi adını verdiğimiz paradoksu da nihayet çözmemiz mümkün olabilir. Bu problem, Güneş yüzeyi 6000 Kelvin sıcaklıktayken, korona kısmının 1 milyon Kelvin'e ulaşmasının nasıl mümkün olduğu ile ilgili..." şeklinde açıklanmaktadır(Evrim Ağacı)
En üstte verdiğimiz görsel, teleskobun yapım aşamasında çekilmiş bir görüntü. Teleskobun tamamlanması 23 Ocak 2020 tarihinde gerçekleşti. Güneş yüzeyinden bize aktaracağı görüntüler insanı heyecanlandırıyor...
Kaynaklar:
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder